1/22/2011

Πλήθος δημοσιευματων στο διαδύκτιο...

Μεγάλοι ομοφυλόφιλοι άντρες : Αλέξανδρος Ιόλας
« στις: Αύγουστος 18, 2007, 04:35:46 πμ »

Ο Κωνσταντίνος Κουτσούδης - όπως είναι το πραγματικό όνομα του Αλέξανδρου Ιόλα - , Έλλην από την Αλεξάνδρεια, ήρθε σε ηλικία 17 ετών στην Αθήνα κρατώντας τρεις συστατικές επιστολές του Καβάφη. Εκεί τέθηκε υπό την προστασία του Άγγελου Σικελιανού, του Κωστή Παλαμά και του Δημήτρη Μητρόπουλου. Αναδείχθηκε εξαίρετος πιανίστας και χορευτής στο Βερολίνο, το Παρίσι -όπου συνεργάστηκε με την Κίρα Ναζίνσκι και τα μπαλέτα του μαρκήσιου ντε Κουέβας- και στη Νέα Υόρκη με το Metropolitan Theater. Το όνομα Αλέξανδρος Ιόλας το οφείλει στην εγγονή του Ρούσβλετ, Θεοδώρα, με την οποία επρόκειτο να παντρευτούν. Ποιος, όμως, ήταν στην πραγματικότητα ο Αλέξανδρος Ιόλας, ο άνθρωπος που συνέδεσε τη ζωή του με την ιστορία της τέχνης του 20ού αιώνα ? Ήταν αυτός που πρώτος άνοιξε γκαλερί-δορυφόρους (Alexander Iolas Gallery) σ όλο τον κόσμο· αυτός που εναντιώθηκε με πάθος στον πουριτανισμό της Αμερικής του 40 και του 50, υποστηρίζοντας και καθιερώνοντας τους πρόσφυγες Ευρωπαίους σουρεαλιστές. Σ αυτόν οφείλει πολλά ο πάπας της pop art Άντι Γουόρχολ, αλλά και ο Τάκις, ο Ακριθάκης, ο Πιερ Ρενό, ο Ματιάτσι, ο Τσαρούχης, ο Ταχτσής.
Η πτώση της οικίας Ιόλα
Το ελληνικό κράτος ενδέχεται να μεταμορφώσει την έπαυλη του περίφημου συλλέκτη σε μουσείο μοντέρνας τέχνης.

ΑΘΗΝΑ. Ο Αλέξανδρος Ιόλας (1908-1987) υπήρξε σημαντικός δωρητής του Κέντρου Pompidou. Ίδρυσε γκαλερί στο Παρίσι, τη Νέα Υόρκη, τη Ρώμη, το Μιλάνο, τη Μαδρίτη και την Αθήνα, και συνέβαλε στην διεθνή αναγνώριση καλλιτεχνών όπως ο Magritte, ο Ernst, και η Niki de Saint Phalle. Μετά τον θάνατό του, η οικία του, που είχε φιλοξενήσει τον Νureyev, τον Warhol και τον De Chirico, και στεγάσει έργα των Rauschenberg, Picasso και Man Ray μεταξύ άλλων, υπέκυψε στην φιλαργυρία των κληρονόμων, καθώς και σε πολλαπλές πράξεις βανδαλισμού, παρότι το 1998 χαρακτηρίστηκε ως διατηρητέο μνημείο. Η επιφάνειας 1250 τ.μ. και επενδεδυμένη με μάρμαρο κατασκευή, επί σειρά ετών είχε αποδοθεί στον Δημήτρη Πικιώνη, πρωτοπόρο του μοντέρνου κινήματος στην Ελλάδα. Όμως στην επίσημη αναφορά της Βάντας Αλεκτορίδου, υπεύθυνης του φακέλου χαρακτηρισμού του κτιρίου, τίθεται θέμα συνεργασίας περισσότερων αρχιτεκτόνων, και ιδιαιτέρως του Παύλου Καλαντζόπουλου, μαθητή του Πικιώνη, ο οποίος πιθανότατα έκανε τις τελευταίες επεμβάσεις.

Αντίο Fontana
Η μάχη για την προστασία της ξεκίνησε το 1994, όταν ο Δήμος Αγίας Παρασκευής, όπου βρίσκεται, εγκατέστησε συμβολικά ένα λουκέτο στην είσοδο του κτήματος. Ο χαρακτηρισμός την έσωσε από σίγουρη κατεδάφιση! Μα ποιο θα είναι το μέλλον της; Το κράτος ενδιαφέρθηκε και σκοπεύει να την αγοράσει για περίπου 2,5 εκατομμύρια ευρώ. Μέσα στο κλίμα της πολιτιστικής ανανέωσης που συνοδεύει την προετοιμασία των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, μπορεί να μετατραπεί σε μουσείο σύγχρονης τέχνης ή πολιτιστικό κέντρο. Όμως τα έξι χιλιάδες ανεκτίμητα έργα τέχνης, τα οποία εκπατρίστηκαν και πωλήθηκαν από τους κληρονόμους, δεν θα επιστρέψουν ποτέ... Σύμφωνα με τον Νίκο Σταθούλη, βιογράφο του μαικήνα, διακόσια κομμάτια έχουν κατασχεθεί, και φυλάσσονται σε μία αποθήκη, μοναδική ελπίδα για το εκκολαπτόμενο μουσείο. Τα υπόλοιπα διέφυγαν από τη φορολογία, χάρη στην ευγενική φροντίδα τής κρατικής επιτροπής, η οποία ανέλαβε το 1987 την κοστολόγηση των έργων. Στην γραπτή έκθεση της επιτροπής (έχουμε μετατρέψει τις αξίες σε ευρώ), διαβάζει κανείς μαργαριτάρια όπως : «Beckman, 1000 ευρώ». Είτε «Fontana, διάτρητος μουσαμάς αγνώστου, 10 ευρώ».Αλέξανδρος Ιόλας και η Θεσσαλονίκη
Είναι αλήθεια ότι πάρα πολύ σημαντικά πράγματα ξεκινούν ανθρώπινα και απλά. Η παλιά φιλία του Αλέξανδρου Ιόλα με τη Μάρω Λάγια αλλά και η επιμονή της τελευταίας για τη δημιουργία ενός μουσείου σύγχρονης τέχνης στη Θεσσαλονίκη, μαζί με τη δραστική και άμεση συμμετοχή του Πέτρου Καμάρα, είναι η αφετηρία της «δωρεάς Ιόλα», η οποία συνολικά περιέλαβε σαράντα επτά έργα.

Από την πρώτη συζήτηση, το 1978, έγιναν πολλά, ενώ η ιδέα ενέπνευσε μια ομάδα ανθρώπων που δούλεψαν σκληρά ώστε σήμερα, το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης να είναι ένας θεσμός με οντότητα και εύρος και να εξακολουθεί να εμπνέει τα μέλη και τους πολυάριθμους φίλους και υποστηρικτές του.

Η Θεσσαλονίκη με τους ανθρώπους της σκλάβωσε τον Αλέξανδρο Ιόλα. Του θύμιζε την Αλεξάνδρεια, όπως έλεγε, ή διαισθάνθηκε ταυτόχρονα ότι η μοίρα θα συντηρούσε πάνω σ’ αυτή τη σχέση, σ’ αυτή την αόρατη κλωστή, την μνήμη του. Όχι στη φαντασία, αλλά απτά, με τα έργα που παρέδωσε στα χέρια τους. Ο ίδιος πίστευε, ούτως ή άλλως, ότι τα μουσεία είναι καλύτερα σε χέρια ιδιωτών, μακριά από κρατικές δεσμεύσεις. Όπως ο πολιτισμός, που για να υπάρξει δεν χρειάζεται κυβερνητικές αποφάσεις.

Ο Αλέξανδρος Ιόλας ήταν άνθρωπος της τέχνης, κοσμοπολίτης, διορατικός συλλέκτης, ικανός έμπορος. Νεαρός έφυγε από τη γενέτειρά του Αλεξάνδρεια στη δεκαετία του τριάντα, σπούδασε χορό στο Παρίσι και το Βερολίνο. Ως κορυφαίος χορευτής της Metropolitan Opera της Νέας Υόρκης περιοδεύει την Ευρώπη και ανακαλύπτει τα νέα ρεύματα και ρυθμούς στη σύγχρονη τέχνη. Όταν ένα σοβαρό ατύχημα τον αναγκάζει να εγκαταλείψει το χορό, αποφασίζει να αφιερωθεί στη συλλογή έργων τέχνης. Ενθουσιάζεται από τον Max Ernst, στη συνέχεια από τον Rene Magritte και τον Victor Brauner.


Αντιλαμβάνεται έγκαιρα ότι οι μεταπολεμικές Η.Π.Α. είναι έτοιμες να υποδεχθούν την ανήσυχη Ευρώπη. Η τέχνη αποκτά την αγορά της και τη δική της χρηματιστηριακή αξία. Δεν θα κάναμε λάθος να λέγαμε ότι ο Ιόλας συντέλεσε σ’ αυτό. Βασίζεται στο ένστικτό του και στις γνώσεις του, το έμπειρο μάτι του διακρίνει τα πάντα, τα πατρονάρει και τα προωθεί. Το 1953 ανοίγει την πρώτη του γκαλερί στη Νέα Υόρκη. Το ’63 στη Γενεύη, το ’64 στο Παρίσι, το ’65 στο Μιλάνο και λίγο αργότερα στη Μαδρίτη. Προέβαλε και καθιέρωσε καλλιτέχνες. Από τις γκαλερί του πέρασαν ονόματα σημαντικά, ανάμεσά τους οι Niki de Saint Phalle, Martial Raysse, Jean-Pierre Raynaud, Pino Pascali, Eliseo Mattiacci, Andy Warhol, Jean Tinguely, Roberto Crippa, Novello Finotti.

Το 1965 αποφασίζει να μεταφέρει την έδρα και την κατοικία του στην Αγία Παρασκευή, στην Αθήνα. Χτίζει το σπίτι του με προδιαγραφές μουσείου και γνωρίζει νέους καλλιτέχνες, συνεργάζεται και δένεται μαζί τους. Ανάμεσά τους ο Τάκις, ο Ακριθάκης, ο Τσόκλης, ο Παύλος. Τους α­νοίγει το δρόμο για διεθνή σταδιοδρομία και αναγνώριση. Οι δεκαετίες '60, '70, '80, σημαδεύονται από τον Αλέξανδρο Ιόλα.

Αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, δυσανάγνωστη ως το τέλος. Όσο η τρέχουσα ηθική τον αρνείται τόσο ο ίδιος αντιδρά επιθετικά και απρό­βλεπτα. Πληθωρικός και κυνικός δίνει και παίρνει πίσω. Ο Αλέξανδρος Ιόλας πεθαίνει το 1987 στην Ν. Υόρκη. Το όνειρό του για ένα "Μουσείο lόλα" στην Αθήνα έμεινε ανεκπλήρωτο. Η τεράστια και σπάνιας αξίας, ­καλλιτεχνικής και εμπορικής, συλλογή του, διάσπαρτη. Ένα μικρό της τμήμα βρίσκεται στο Centre Pompidou στο Παρίσι.

Η συνάντηση του Αλέξανδρου Ιόλα µε τη Θεσσαλονίκη αποκτά, ιδιαίτερη σημασία για την πόλη και την υστεροφημία του διορατικού συλλέκτη. Σήμερα στην Ελλάδα τίποτα δε θυμίζει το ευφυές και δημιουργικό του πέρασμα μόνον η συλλογή των 47 έργων που εκείνος δώρισε τότε, "σαν πυρήνα", για να ξεκινήσει τη ζωή του το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στην πόλη µας.

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Μ.Μ.Σ.Τ. µε πολύ χαρά αποφάσισε να τον τιμήσει δίνοντας το όνομά του στην τριώροφη πτέρυγα του μουσείου και αφιερώνοντάς του τον κατάλογο της μόνιμης συλλογής, η οποία περιλαμβάνει πλέ­ον περισσότερα από χίλια έργα (πίνακες, γλυπτά, εγκαταστάσεις, συναρμογές, χαρακτικά, φωτογραφίες) µε την ελπίδα ότι θα παραμείνει έ­να μουσείο αδέσμευτο, αντισυμβατικό και ανοικτό, ιδιότητες που εκτιμούσε ο Αλέξανδρος Ιόλας και χαρακτήρισαν την ζωή του.

Υπόγειο κίνημα για έναν συλλέκτη

Να χαρούμε; Σώζεται η περίφημη βίλα Ιόλα; Μάλλον όχι. Δεν έχει μείνει τίποτα για να σωθεί. Τι θα μαθαίνει για τον περίφημο συλλέκτη ο σύγχρονος θεατής, όταν θα επισκέπτεται την Πινακοθήκη του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων, που θα στεγαστεί σπίτι του; Τι θα του λένε οι συντηρημένοι τοίχοι του μαξιμαλιστικού οικήματος, όταν έχει δεκαετίες τώρα βανδαλιστεί ανεπανόρθωτα η φήμη του ιδιοκτήτη;

Η εικόνα τής λεηλατημένης βίλας ρίχνει περισσότερο φως. Γιατί ο Ιόλας υπήρξε σπουδαίος συλλέκτης και ιδιοφυής έμπορος τέχνης που μεγαλούργησε στο εξωτερικό αλλά ατύχησε στη χώρα του. Αποφάσισε να εγκατασταθεί μόνιμα στην Αγ. Παρασκευή μια εποχή που περίσσευε ο λαϊκισμός και η υποκρισία.

Στοχοποιήθηκε εύκολα (ομοφυλόφιλος γαρ) και πέρασε στον κόσμο σαν «ο τρελός του χωριού» με τις γούνες...

Η επίσημη πολιτεία φοβήθηκε το σκάνδαλο. Κι άφησε να φύγει από τα χέρια της ό,τι είχε αξία, η συλλογή του. Στη συνέχεια άφησε να απαξιωθεί όχι μόνο η βίλα αλλά και η προσφορά του. Ευτυχώς, πρόλαβε ο ίδιος να δωρίσει 44 έργα στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.

Τα καλά νέα, όμως, είναι ότι δεν φροντίζει μόνο το Μακεδονικό Μουσείο την υστεροφημία του. Είναι και η ομάδα Φιλοπάππου, που έχει αναλάβει δράση. Μια ομάδα νέων ανθρώπων δημιούργησε blog (alexandrosiolas.blogspot.com) κι εκεί δημοσιοποιεί τις πολύ ενδιαφέρουσες δράσεις της. Αλλά και ο γνωστός αρχιτέκτονας-εικαστικός, Ανδρέας Αγγελιδάκης. Το έργο του «House for a collector», που πρωτοπαρουσιάστηκε στην προηγούμενη Art Athina, βρίσκεται σε εξέλιξη (φωτο).

Είκοσι ένα χρόνια μετά τον θάνατο του Ιόλα, η πολιτεία αποφασίζει (ακόμη μία φορά) να αξιοποιήσει το ακίνητο. Η μνήμη του, όμως, διασώζεται αποκλειστικά και μόνο από τους καλλιτέχνες, ανώνυμους και μη. Ευτυχώς. Η μπογιά και το λούστρο που θα βάλει (Κλείσιμο ματιού το ΤΑΠ στη βίλα της Αγ. Παρασκευής, θα είναι τα ετεροχρονισμένα κόλλυβα της κηδείας του.

ΣΤΑ ΕΡΕΙΠΙΑ ΕΝΟΣ ΘΡΥΛΟΥ
Βίλα Ιόλα

Πρόσκληση σε πάρτι εκατομμυρίων, φαντασμάτων και ερωτηματικών
ΚΕΙΜΕΝΟ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΣ (boyio@enet.gr) | ΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΗ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΙΧΑΛΑΚΗΣ

Λένε ότι ο δρόμος για την κόλαση είναι στρωμένος με καλές προθέσεις. Στην Αγ. Παρασκευή αυτές περισσεύουν και εξαιτίας τους ένας μοναδικός χώρος, που θα μπορούσε να είναι στολίδι για την πόλη ως πολιτιστικό κέντρο, κινδυνεύει να γίνει -τι πρωτότυπο!- μπετόν.

Η ιστορία θα ήταν άλλη μία από τις αμέτρητες που αφορούν την τύχη των ελεύθερων χώρων, όμως αντίθετα με άλλες, όπου για να δεθεί το δράμα υπάρχει ο ρόλος του «κακού», εδώ δεν βρήκαμε κανέναν. Ολοι συμφωνούν ότι η βίλα Ιόλα πρέπει να δοθεί στους πολίτες ως δημόσιο αγαθό. Αλλά ώς εκεί. Στα λόγια.

Χρειάζεται μεγάλη φαντασία για να δεις το «παλάτι», το «μέγαρο», όπως το περιέγραφαν δύο δεκαετίες πριν, σε αυτό το κτίριο πίσω από τη βρόμα και την εγκατάλειψη. Το μόνο που εντυπωσιάζει αρχικά είναι το μέγεθος - 1.760 τ.μ. το διώροφο σπίτι και 6,7 στρμ. ο κήπος. Εκεί που θρονιάζονταν περίβλεπτα γλυπτά τώρα φυτρώνουν αγριόχορτα και στους τοίχους, στη θέση αριστουργημάτων ζωγραφικής, αυθαδιάζει το γκράφιτι.

Οι εσωτερικοί χώροι προκαλούν θλίψη με τη γυμνότητά τους. Η κουζίνα έχει σημάδια από φωτιά. Μια πυρκαγιά παραλίγο να το αφανίσει πριν από λίγα χρόνια. Τίποτα κινητό δεν έχει μείνει, μόνο κάτι παλιά περιοδικά και σκισμένες αφίσες. Κουρέλια. Μετά το θάνατο του Ιόλα, το 1987, οι λεηλασίες γίνονταν κατά κύματα. Πίνακες, χαλιά, γλυπτά, πολυέλαιοι σηκώθηκαν με καμιόνια. Δεν περίμεναν καν να πεθάνει. Η πρώτη λεηλασία, προφανώς από κάποιους του κύκλου του, έγινε ενώ ο συλλέκτης ήταν ετοιμοθάνατος σε νοσοκομείο της Ν. Υόρκης. Από τη συλλογή με τα 11.000 έργα ένα μέρος πήραν οι κληρονόμοι του, αργότερα πωλήθηκε σε δημοπρασίες, και λίγα αρχαία κατάσχεσε το ελληνικό κράτος.

Ενα γλυπτό του Τάκη κείτεται σπασμένο στον κήπο. Μάλλον μεγάλο για να το αρπάξουν. Από τις κολόνες του κήπου, κοιτάζοντας φωτογραφίες από παλιά ρεπορτάζ, καταλαβαίνουμε ότι κάθε φορά υπήρχε και μία λιγότερη. Μάρμαρα από την Πεντέλη και τη Ραβένα με τα οποία είχε ντυθεί το κτίριο κομματιάστηκαν και ξηλώθηκαν.

Ο Ιόλας αγόρασε τη γη το 1965. Ηταν ήδη βαθύπλουτος αλλά ήθελε να γυρίσει στην Ελλάδα. Ανέθεσε το έργο στον σπουδαίο αρχιτέκτονα Δημήτρη Πικιώνη, που πήρε για βοηθό τον Τσαρούχη. Από την αρχή τα σχέδια ήταν μεγαλεπήβολα αλλά το αποτέλεσμα γινόταν σταδιακά ακόμη πιο εντυπωσιακό, καθώς ενσωματώνονταν στο σπίτι έργα τέχνης. Ακόμη και η κουπαστή στη σκάλα ήταν γλυπτό, της Claude Lalanne. Την ξήλωσαν κι αυτή.

Πικάσο, Ντε Κίρικο, Μιρό, Γουόρχολ, Νταλί, Μαγκρίτ, Ερνστ, Χατζηκυριάκος-Γκίκας... Οσο ζούσε ο Ιόλας, στο σπίτι του η τέχνη ξεπερνούσε σε αξία πολλά μουσεία μαζί. Πολλοί από τους καλλιτέχνες ήταν φίλοι του και τον επισκέπτονταν εκεί. Πολλοί, όπως ο Γουόρχολ, ξεκίνησαν από τις γκαλερί του.

«Εκεί που ό,τι λάμπει είναι χρυσός» είναι ο τίτλος ενός ρεπορτάζ του περιοδικού «Vogue» το 1982. Η ρεπόρτερ γράφει εκστασιασμένη γι' αυτά που βλέπουν τα μάτια της. Μια πόρτα ντυμένη με χρυσάφι! Χρυσά γλυπτά, αρχαία αγάλματα και μεταξωτές κουρτίνες... Σήμερα στη θέση εκείνης της πόρτας υπάρχουν τσιμεντόλιθοι. Η είσοδος γίνεται από γειτονική μπαλκονόπορτα.

Το κτήμα και η βίλα όχι μόνο σαπίζουν, αλλά, παρά τη σειρά των αποφάσεων για απαλλοτρίωσή τους, πότε από τον Δήμο και πότε από το κράτος, αποτέλεσμα μηδέν. Υπουργοί Πολιτισμού και δήμαρχοι έρχονται και φεύγουν, υπόσχονται, συνεδριάζουν, υπογράφουν στα χαρτιά αλλά... τίποτα.

Ο Ιόλας το 1984 δωρίζει 47 έργα του στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης που δημιουργείται γύρω από αυτή τη συλλογή. Χαρίζει μερικούς ακόμη πίνακες στη Εθνική Πινακοθήκη. Εχει αποφασίσει να δωρίσει στο δήμο Αγ. Παρασκευής το χώρο, για να δημιουργηθεί Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης.

Κάποιοι γνωστοί του λένε ότι το σύνολο της συλλογής, σύμφωνα με μια διαθήκη του, θα κατέληγε ως κληροδότημα στο ελληνικό κράτος. Ομως ξαφνικά ξεσπάει μια θύελλα. Ενας τραβεστί καταγγέλλει όργια και αρχαιοκαπηλία στη βίλα. Οι κίτρινες εφημερίδες της εποχής ουρλιάζουν. Πολιτικοί και καλλιτέχνες που αναζητούσαν τη φιλία του τον αποφεύγουν. Είναι η αρχή του τέλους που θα κορυφωθεί με την αρρώστια του. Πάσχει από AIDS.

«Αν δεν ήταν όλα αυτά με τα σκάνδαλα και την ομοφυλοφιλία του, τότε πολύ γρήγορα και το θέμα της απαλλοτρίωσης θα είχε τελειώσει», μας λένε κάποιοι συνομιλητές. Είναι φανερό ότι μετά το θάνατό του οι πολιτικοί στρέφουν το... σεμνότυφο βλέμμα τους και δεν βλέπουν την ουσία, την πολιτιστική αξία του ακινήτου και των περιεχομένων του και την ανάγκη προστασίας. Οι βάνδαλοι, με λόγια και με πράξεις, έχουν το πάνω χέρι.

Η πρώτη κίνηση για να διασωθεί κάτι γίνεται από το δήμο της Αγ. Παρασκευής που το 1994 βάζει συμβολικά ένα λουκέτο στο χώρο διεκδικώντας τον. Το 1998 το οίκημα χαρακτηρίζεται διατηρητέο. Το 2000 το κτήμα χαρακτηρίζεται «Κέντρο Πολιτιστικών Δραστηριοτήτων» με προεδρικό διάταγμα και γίνονται όνειρα για υπαίθριο μουσείο γλυπτικής. Την ίδια χρονιά το αγοράζει ο αρχιτέκτονας Σπύρος Γεωργίου για 782 εκατ. δραχμές. Από το περιβάλλον του μας είπαν πως γνώριζαν ότι το οίκημα ήταν διατηρητέο αλλά το υπουργείο Οικονομικών τους διαβεβαίωσε ότι το κτήμα δεν είχε δεσμεύσεις.

Ο δήμος ετοιμάζεται να το αγοράσει με ένα -εγκεκριμένο από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων- δάνειο ύφους 1,2 δισ. δρχ., αλλά σταματάει όταν το 2002 κηρύχθηκε από την κυβέρνηση η αναγκαστική απαλλοτρίωση. Εντάσσεται μάλιστα στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας. Το Σώμα Ορκωτών Λογιστών το εκτιμά στα 9,1 εκατ. ευρώ. Ταυτόχρονα γίνονται και δύο δίκες για την αξία και το πρωτοδικείο εκδικάζει αρχικά 17 εκατ. ευρώ ενώ στο εφετείο γίνεται ο συμβιβασμός στην τιμή που όρισε το ΣΟΕ. Για να μη ζαλιστούμε από τα νούμερα, η τελική τιμή απαλλοτρίωσης είναι πάνω από τέσσερις φορές μεγαλύτερη της τιμής αγοράς. Αυτό κάποιοι θα το έλεγαν καλή εμπορική επιτυχία και κάποιοι άλλοι θέτουν ερωτηματικά για το πώς έφτασε εκεί. Με την αλλαγή της κυβέρνησης το 2004 και τη λήξη των Ολυμπιακών Αγώνων, η απόφαση για την απαλλοτρίωση ανακαλείται.

Ο τότε υφυπουργός Πολιτισμού Πέτρος Τατούλης προσπαθεί να πάρει το ακίνητο για να γίνει πολιτιστικό κέντρο για 5 εκατ. ευρώ, όσο και η αντικειμενική αξία (σήμερα περίπου 5,5 εκατ. ευρώ). «Η εκτίμηση της αξίας έγινε από τριμελή επιτροπή της Κτηματικής Υπηρεσίας, όπως ορίζει ο νόμος», μας λέει. «Επειδή οι ιδιοκτήτες δεν συμφώνησαν, τους προτάθηκε ανταλλαγή με άλλο ακίνητο του Δημοσίου. Δεν βρήκαν ούτε αυτή την πρόταση ικανοποιητική. Ως υφυπουργός Πολιτισμού έκανα κάθε δυνατή προσπάθεια για τη διευθέτηση του ζητήματος, το οποίο εκκρεμούσε για μεγάλο διάστημα, πάντα στο πλαίσιο του δυνατού και με γνώμονα τη νομιμότητα και τη διαφάνεια».

Ο ιδιοκτήτης προσφεύγει στο ΣτΕ για αποχαρακτηρισμό της έκτασης ώστε να μπορεί να οικοδομήσει. Η υπόθεση, μετά από πέντε αναβολές, θα δικαστεί στις 23 Σεπτεμβρίου. Με δύο αποφάσεις, του Γ. Βουλγαράκη και του Μ. Λιάπη διαδοχικά ως υπουργών Πολιτισμού, το Δημόσιο επιστρέφει ως αγοραστής. Η τελευταία, πέρσι, ήταν μάλιστα κατεπείγουσα. Ρωτήθηκε ο ιδιοκτήτης αν συμφωνεί στα 9,042 εκατ. ευρώ της νέας εκτίμησης (έκοψαν κάτι), είπε «ναι», αλλά και πάλι...

Από το υπουργείο πήραμε τη διαβεβαίωση ότι οι προθέσεις δεν έχουν αλλάξει, αλλά χρήματα δεν υπάρχουν. Ενα από τα προβλήματα είναι ότι με την περσινή απόφαση το κονδύλι θα έβγαινε από το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων. Πράγμα ελαφρώς παράλογο, αφού όσο στοιχίζει η βίλα είναι ο ετήσιος προϋπολογισμός του ΤΑΠ, και έχει ένα σωρό ιδιοκτήτες άλλων ακινήτων να αποζημιώσει.

Η Μαρία Δαμανάκη έχει ασχοληθεί πολλά χρόνια με το θέμα. Πρόσφατα κατέθεσε άλλη μία ερώτηση στη Βουλή, για το αν προτίθεται ο νυν υπουργός Α. Σαμαράς και με ποιο χρονοδιάγραμμα να προχωρήσει στην απαλλοτρίωση. Τη ρωτήσαμε τι φταίει και παρά τις αποφάσεις, και από το ΠΑΣΟΚ και από τη Ν.Δ., τελικά τίποτα δεν γίνεται. «Η πολιτική της Ν.Δ. είναι τσιμέντο παντού και όταν έχεις ως προτεραιότητα το τσιμέντο δεν βάζεις 9 εκατ. στη βίλα Ιόλα», απάντησε. «Προ του 2004 υπήρξε μία θετική εξέλιξη, που όμως έμεινε ημιτελής. Μετά το 2004 η κυβέρνηση έβαλε το θέμα στο τελευταίο συρτάρι και σήμερα βρισκόμαστε στο κρίσιμο στάδιο ενδεχόμενου αποχαρακτηρισμού της έκτασης. Αυτό δεν πρέπει να συμβεί. Η βίλα και ο περιβάλλων χώρος έχουν και ιστορική αξία αλλά και σημαντική περιβαλλοντική σημασία για την ποιότητα ζωής των κατοίκων της Αγ. Παρασκευής και της βόρειας Αθήνας».

Στο περιβάλλον του ιδιοκτήτη θεωρούν βέβαιο ότι θα κερδίσουν την υπόθεση στο ΣτΕ. Μάθαμε ότι ήδη δύο εφοπλιστές έχουν ενδιαφερθεί να αγοράσουν το κτήμα.

Οι κάτοικοι της περιοχής έχουν απηυδήσει. Για χρόνια ακούν, ειδικά προεκλογικά, ότι εκεί θα γίνει ένα πάρκο πολιτισμού. Υπήρξε ακόμη και μια πρόταση να το αγοράσει ο δήμος με έκτακτη εισφορά των κατοίκων. Αλλά αυτά δεν συμβαίνουν στην Ελλάδα. Οχι για τον πολιτισμό. Οι καλλιτέχνες, μεταξύ τους και πολλοί διάσημοι, έχουν απηυδήσει. Κάθε τόσο υπογράφουν εκκλήσεις... Η «Ομάδα Φιλοπάππου», μια πρωτοβουλία εικαστικών, το έχει αναγάγει σε κεντρικό της θέμα.

Ο δικηγόρος του ιδιοκτήτη Θεόδωρος Κωνσταντόπουλος μας λέει ότι δεν έχουν κανένα λόγο να είναι ενάντιοι στο κοινό αίσθημα για την αξιοποίηση του ακινήτου. Θέλουν να λυθεί το θέμα, να πάρουν την αποζημίωση και να παραδώσουν το κτήμα.

Αντί για επίλογο να προσυπογράψουμε μια παλαιότερη έκκληση γνωστών καλλιτεχνών, μεταξύ των οποίων ο Κώστας Γαβράς, που κατέληγε με τη φράση: «Αν η πολιτική βούληση δεν επαρκεί για να σώσει από την τσιμεντοποίηση ιστορικούς χώρους, δεν μπορούμε να μιλάμε για πολιτισμό στην Ελλάδα».

Διαβάστε

..............1..............

Νίκος Σταθούλης, «Αλέξανδρος Ιόλας», εκδ. Λιβάνη

Η βιογραφία του γκαλερίστα και συλλέκτη. Από την Αλεξάνδρεια του Καβάφη σε μεγάλα μπαλέτα και από τα καταγώγια της τέχνης στα σαλόνια των κροίσων, ο Ιόλας έζησε μια μυθιστορηματική ζωή.

..............2..............

Ντανιέλ Αράς, «Ιστορίες ζωγραφικής», εκδ. Εστία

Η ιστορία της ζωγραφικής από την ανακάλυψη της προοπτικής ώς την εξαφάνιση της φιγούρας. Μαθήματα για τη μύηση των θεατών σε τεχνικές και ζωγράφους.


Ποιός ήταν ο Αλέξανδρος Ιόλας

* Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια το 1908 ως Κωνσταντίνος Κουτσούδης.

* Γιος εμπόρου, ήρθε στην Αθήνα με μόνο εφόδιο συστατικές επιστολές του Κ. Καβάφη προς τους Κ. Παλαμά, Α. Σικελιανό και Δ. Μητρόπουλο.

* Ανακαλύπτει στο χορό το ταλέντο του και σπουδάζει στην Αθήνα, στο Βερολίνο και στο Παρίσι. Γίνεται πρώτος χορευτής σε μεγάλα μπαλέτα.

* Στο Παρίσι συναναστρέφεται με καλλιτέχνες. Αγοράζει τον πρώτο του πίνακα από τον ίδιο τον Ντε Κίρικο και ερωτεύεται τον Ζαν Κοκτό. Σιγά σιγά εγκαταλείπει το χορό και στρέφεται στις εικαστικές τέχνες.

* Το 1944 ανοίγει την πρώτη του γκαλερί στη Νέα Υόρκη. Η ελίτ των ΗΠΑ τον λατρεύει και η κόρη του προέδρου Ρούσβελτ τον «βαπτίζει» Αλέξανδρο Ιόλα.

* Στην γκαλέρι του εκθέτει για πρώτη φορά ο Αντι Γουόρχολ ενώ παρουσιάζονται και Ευρωπαίοι άγνωστοι στους Αμερικανούς, όπως ο Ερνστ και ο Μαγκρίτ. Λέγεται ότι πρώτος εκτίναξε τις τιμές σε έργα από μερικά δολάρια σε εκατοντάδες χιλιάδες.

* Τα επόμενα χρόνια ανοίγει πολλές άλλες γκαλερί σε μεγάλες πόλεις από τη Μαδρίτη έως τη Βηρυτό. Παίζει με τη σύγχρονη τέχνη επιδέξια και μισθώνει καλλιτέχνες να δουλεύουν γι' αυτόν με συμβόλαια.

* Το γαλλικό κράτος του απονέμει το παράσημο της λεγεώνας της τιμής.

* Επιστρέφει στην Ελλάδα στην ακμή της επιτυχίας του και χτίζει τη βίλα του. Εκεί φιλοξενεί τρανταχτά ονόματα της τέχνης αλλά και φιλόδοξους νέους. Ενδύεται το ρόλο του μαικήνα που τον λατρεύουν και τον μισούν για τη συμπεριφορά του και ένα εκκεντρικό για την εποχή ντύσιμο που κραυγάζει τις ερωτικές του προτιμήσεις. Ζει μέσα στη χλιδή και τις απολαύσεις αλλά χαρίζει και πολλά έργα σε μουσεία.

* Ο ελληνικός λαϊκίστικος συντηρητισμός τού ανοίγει πόλεμο τη δεκαετία του 1980 και με πηχυαίους τίτλους για «βίλα οργίων» και άλλα τέτοια τον απομονώνει από τους «φίλους» του.

* Στις 8 Ιουνίου 1987 αφήνει την τελευταία του πνοή στη Νέα Υόρκη. Κύρια κληρονόμος του ήταν η αδελφή του Νίκη Στάιφελ.

http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=75107
Αλέξανδρος lόλας

[ Δημοσιεύθηκε στο τεύχος 12 της Βιταμίνης Ο]

Ο διεθνούς φήμης Έλληνας γκαλερίστας Αλέξανδρος Ιόλας παραμένει ακόμα -10
χρόνια μετά το θάνατό του- ένα ερωτηματικό στη μικρή παράδοση της νεοελληνικής
τέχνης.

Παρά τα αρκετά εκτεταμένα δημοσιεύματα του τύπου, καυτό ενδιαφέρον ακόμα
και ξένων μελετητών παραμένει μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα που προβληματίζει.
Η πρόσφατη έκδοση της βιογραφίας του με τίτλο «Αλέξανδρος Ιόλας» (εκδόσεις
Νέα Σύνορα, Λιβάνη) έρχεται να φωτίσει κάποιες σκιώδεις και μυστικές πλευρές του
χαρακτήρα του. Πρόκειται για τις απομαγνητοφωνημένες συνομιλίες με το
δημοσιογράφο Γιάννη Σταθούλη στο σπίτι της Αγ. Παρασκευής.

Γυρνώντας πίσω στο χρόνο συναντάμε έναν άνθρωπο ευαίσθητο και
συναισθηματικό, ένα παιδί που δε θα συμβιβαστεί ποτέ με το όνειρο του πατέρα του
να τον κάνει επιχειρηματία.

«Δεν ήμουν πλασμένος γι' αυτά τα πράγματα», υποστηρίζει. «Θυμάμαι σαν τώρα
και δε θα ξεχάσω ποτέ στη ζωή μου όταν σκαστός από το σπίτι είδα τη Μαρίκα
Κοτοπούλη που ήρθε στην Αλεξάνδρεια και έπαιζε την Κλυταιμνήστρα. Όχι μόνο
μαγεύτηκα, άλλαξε η ζωή μου. Κατάλαβα ότι ήμουν γεννημένος για την τέχνη.»
Μετά από παρότρυνση του Άγγ. Σικελιανού, ο μικρός Αλέξανδρος καταλήγει
στην Ευρώπη και ασχολείται με το χορό. Συνεργάζεται με το Θέατρο Σάλτσμπουργκ,
την όπερα του Βερολίνου και την Κίρα Νιζίνσκι. Θα μπορούσε να είχε εξελιχθεί σε
έναν από τους καλύτερους χορευτές στον κόσμο.

Ένα απρόσμενο όμως γεγονός θα σταθεί η αφορμή να εγκαταλείψει για πάντα το
χορό και να ασχοληθεί με τη συλλογή έργων τέχνης. «Μια μέρα εκεί που περπατούσα
στο δρόμο, είδα σε μια βιτρίνα έναν πίνακα και, χωρίς να ξέρω γιατί, σταμάτησα
μπροστά του.»

Ο Έλληνας μέντορας βρίσκεται ίσως στην καλύτερη περίοδο της ζωής του, όπου
τα έχει όλα: νιάτα, ταλέντο, πάθος για δουλειά, επιτυχία, αναγνώριση. Η πρώτη του
γκαλερί στην 55η οδό της Ν. Υόρκης είναι μόνο η αρχή μιας πετυχημένης συνέχειας
στο Παρίσι, τη Βηρυτό, τη Γενεύη, το Μιλάνο, τη Μαδρίτη, τη Ρώμη, τη Ζυρίχη. Το
διάστημα αυτό ο Ιόλας δουλεύει ασταμάτητα, οργανώνει εκθέσεις σ' όλο τον κόσμο,
ανοίγει τη μια γκαλερί πίσω από την άλλη και μοιράζει το χρόνο του ανάμεσα στη
δουλειά και σε αξέχαστες, όπως ο ίδιος λέει, νυχτερινές εξορμήσεις στο τότε
μαγευτικό Παρίσι, στο ερωτικό Βερολίνο και στην προκλητική Ν. Υόρκη.

Σε κάποιο σημείο του βιβλίου αναφέρει: «Δύο πράγματα σημάδεψαν τη ζωή μου:
η τέχνη και ο έρωτας. Ποτέ δεν έκρυψα οτι είχα τα ωραιότερα αγόρια που
κυκλοφορούσαν. [...] Από μικρό παιδί με τραβούσε το αντρικό σώμα. Ο πρώτος
άντρας που μ' έμαθε να μην ντρέπομαι γι' αυτό που είμαι ήταν ο Άγγελος
Σικελιανός.»

Ο Ιόλας ποτέ δε φοβήθηκε να δηλώσει ανοιχτά την ομοφυλοφιλία του. Δυστυχώς
η ειλικρίνειά του θα δώσει τροφή στα ΜΜΕ τα οποία θα προσπαθήσουν προς το τέλος
της ζωής του να διασύρουν το όνομά του.

Τα πρωτοσέλιδα της εποχής έγραφαν για «ρωμαϊκά όργια στο σπίτι του
ανώμαλου συλλέκτη». Η Αυριανή θα φτάσει στο σημείο να δημοσιεύσει το τηλέφωνό
του, παροτρύνοντας τους αναγνώστες να παίρνουν και να τον βρίζουν.

Το θέμα θα πάρει μεγάλες διαστάσεις και θα φτάσει μέχρι τα δικαστήρια με τον
Ιόλα να κατηγορείται για παραβίαση του νόμου περί ναρκωτικών, ακολασία με
νεαρούς άντρες και παράνομη εμπορία αρχαιοτήτων.

Κανείς δε θα μάθει ποτέ κατά πόσο αληθεύουν όλες αυτές οι φήμες γύρω από τη
ζωή του. Οι δηλώσεις των καλλιτεχνών που γνώρισαν τον Ιόλα παραμένουν πάντα
επιφυλακτικές και συγκρατημένες. Ο ζωγράφος Κ. Τσόκλης είχε πει κάποτε: «Ήταν
γοητευτική προσωπικότητα ο Ιόλας, αλλά ήθελε να υποτάσσει τους καλλιτέχνες του.
Εξευτέλιζε το Φασιανό. Τον σήκωνε τρεις η ώρα το πρωί και του έλεγε: “Έλα στη
γκαλερί να ζωγραφίσεις ένα νέο αγόρι που έχω σήμερα μαζί μου”, και έτρεχε ο
Αλέκος να ζωγραφίσει τον γκόμενο του Ιόλα.»

Ο Ακριθάκης σε ερώτηση γύρω από το χαρακτήρα του Ιόλα θα προσθέσει: «Δεν
υπήρξε πιο αδίστακτο πλάσμα στην ιστορία της τέχνης, πιο δικτατορικό, πιο σκληρό
και συγχρόνως πιο εύθραυστο. Ήταν πολύ δίκαιος ο Ιόλας.»

Τον ίδιο δε φαίνεται να τον απασχολούν όλα αυτά. Εξάλλου το διάστημα αυτό ο
ηλικιωμένος πια συλλέκτης αποφασίζει να υλοποιήσει το μεγάλο του όνειρο: τη
δημιουργία ενός μουσείου μοντέρνας τέχνης στη Θεσσαλονίκη: «Να αφήσω κάτι στην
πατρίδα μου με το οποίο θα με θυμούνται.»

Τα σχέδια ετοιμάστηκαν και ο ίδιος έδωσε 65 έργα της συλλογής του σαν δωρεά
στο Μουσείο. Δεν πρόλαβε όμως να το δει ποτέ τελειωμένο. Τον πρόλαβε ο θάνατος
στις 8 Ιουνίου 1987. Το ιατρικό ανακοινωθέν αναφέρει ότι πέθανε από το σύνδρομο
του Aids.

Το μουσείο που ετοίμαζε ο Ιόλας σε ένα εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο στη
βιομηχανική περιοχή της Σίνδου Θεσ/νίκης έμεινε τελικά στα προσχέδια.
Δημιουργήθηκε ένα άλλο στο χώρο της Διεθνούς Έκθεσης, το οποίο ανακαινίσθηκε
πρόσφατα και προσφέρει σημαντικές εκθέσεις μοντέρνων καλλιτεχνών.

Τα έργα που έδωσε σαν δωρεά στο μουσείο, εκτέθηκαν για πρώτη φορά τον
Ιούνιο σε μια έκθεση του ΟΠΠΕ-Θ'97 στο διατηρητέο Κτίριο της Τράπεζας
Μακεδονίας-Θράκης.

Έχουν περάσει πάνω από 10 χρόνια και δεν υπάρχει ένας χώρος για τη μόνιμη
τοποθέτηση των αποκτημάτων του μουσείου. Είναι καιρός να δοθούν τα έργα στο
κοινό.

Θα ήταν το λιγότερο που θα μπορούσε να γίνει για να τιμήσουμε τη μνήμη και
την προσφορά τ του Ιόλα στην πόλη.
Ο Αλέξανδρος Ιόλας (1907-1987) ήταν Έλληνας γκαλερίστας και σημαντικός συλλέκτης έργων μοντέρνας τέχνης.

Ο Κωνσταντίνος Κουτσούδης, γνωστός αργότερα ως Αλέξανδρος Ιόλας, γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Γόνος ευκατάστατης οικογένειας βαμβακεμπόρων, ο Ιόλας δείχνει από νωρίς την κλίση του στις τέχνες και το 1927 μετακομίζει στην Αθήνα, όπου συναναστρέφεται με όλες τις μεγάλες προσωπικότητες της εποχής. Στην Αθήνα ξεκινά και τα πρώτα του μαθήματα στο χορό και τη μουσική.

Στα 1931 φεύγει με προτροπή του Μητρόπουλου για το Βερολίνο, με ένα σύντομο σταθμό στην Ιταλία. Αφιερώνεται στις σπουδές χορού, γνωρίζεται με προσωπικότητες του χώρου όπως η Kyra Nijinsky, κόρη του διάσημου χορευτή, και δύο χρόνια αργότερα, το 1933, υποχρεώνεται λόγω της ανόδου του ναζισμού να εγκαταλείψει τη Γερμανία. Μετακομίζει, λοιπόν, στο Παρίσι, όπου συνεχίζει με επιτυχία τη χορευτική του καριέρα και έρχεται σε στενή επαφή και με εικαστικούς καλλιτέχνες και ποζάρει ως μοντέλο π.χ. για τους Ραούλ Ντιφύ (Raoul Dufy), Τζόρτζιο ντε Κίρικο και Χέρμπερτ Λιστ.

Μετά τα μέσα της δεκαετίας του 1930 φεύγει για τη Νέα Υόρκη. Γίνεται κορυφαίος χορευτής στη νεοσύστατη "Ballet Theatre Company" της Νέας Υόρκης και συνεργάζεται ως χορευτής με τον Τζορτζ Μπαλανσίν, την Υβόν Γκεόργκι - για μια συνεργασία με την οποία πάει για λίγο στο Άμστερνταμ - και αργότερα αναλαμβάνει τη διεύθυνση των μπαλέτων του Μαρκησίου de Cuevas στη Νέα Υόρκη. Επιδιώκει να φέρει σε συνεργασία τον de Cuevas με τους Μπαλανσίν, Προκόφιεφ, Ιγκόρ Στραβίνσκι κ.α.

Το 1944 εγκαταλείπει το χορό με αφορμή ένα τραύμα στο πόδι και δραστηριοποιείται στο χώρο του εμπορίου τέχνης. To 1944 ανοίγει την πρώτη του γκαλερί στη Νέα Υόρκη, την "Hugo Gallery". Χωρίς να διαθέτει χρήματα ο ίδιος στο ξεκίνημα, βασίζεται αφενός στην υποστήριξη της Maria Hugo, δούκισσα του Gramont και τέως συζύγου του εγγονού του Βικτόρ Ουγκό, στην Ελίζαμπεθ Άρντεν, στους συλλέκτες Jean και Dominique de Menil και αφετέρου στις προσωπικές φιλίες του με καλλιτέχνες.

Σημαντική υπήρξε η συμβολή του στην καθιέρωση στις ΗΠΑ των εξόριστων λόγω του Πολέμου σουρεαλιστών. Αν και ήδη ώριμοι και καταξιωμένοι οι σουρεαλιστές στην Ευρώπη, οι εκθέσεις τους δεν είχαν βρει ακόμη ανταπόκριση στο κοινό της Αμερικής. O Ιόλας θα παραμείνει αποκλειστικός αντιπρόσωπος του Μαξ Ερνστ και του Ρενέ Μαγκρίτ για τις Η.Π.Α. μέχρι το θάνατο τους.

Το 1953 διοργανώνει για τον Άντι Γουόρχολ την πρώτη ατομική του έκθεση και συνδέεται στενά με το κίνημα της Ποπ Αρτ. Αργότερα συνεργάζεται με τους Nouveau Realists (Niki de Saint Phalle, Jean Tingueli, Martial Raysse κ.α.), με καλλιτέχνες της Arte Povera (Γιάννης Κουνέλλης, Pino Pascali κ.α.) και πολλούς άλλους.

Ο Αλέξανδρος Ιόλας αποτέλεσε έναν από τους πρωτοπόρους στην ανάπτυξη ενός «δικτύου» από αίθουσες τέχνης δορυφόρους μιας κεντρικής γκαλερί: ανοίγει νέες Alexandre Iolas Galleries σε Γενεύη (1963), Παρίσι (1964), Μιλάνο (1965), Ζυρίχη, Μαδρίτη και Ρώμη, καθώς και περισσότερες στη Νέα Υόρκη. Εκδίδει επίσης και καταλόγους τέχνης στους οποίους προλογίζουν μεταξύ άλλων ο Andre Breton και o Pierre Restany καθώς και συλλεκτικά βιβλία καλλιτεχνών και ποιητών σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων (Μαξ Ερνστ, Γιάννης Ρίτσος, Οδυσσέας Ελύτης κ.α.). Παράλληλα, προώθησε στο εξωτερικό Έλληνες καλλιτέχνες, όπως τους Χατζηκυριάκο-Γκίκα, Βαγή, Γουναρόπουλο, Μόραλη και Τσαρούχη. Συνεργάζεται και με τη νεότερη γενιά Ελλήνων όπως οι Τσόκλης, Παύλος, Τάκις και η Μάρα Καρέτσου, οι οποίοι είχαν ήδη ξεκινήσει μια καριέρα στο εξωτερικό. Κάποιοι από αυτούς θα επιστρέψουν «παρασυρμένοι» από τον Ιόλα πίσω στην Ελλάδα, προκειμένου να δώσουν ώθηση στην τοπική παραγωγή της σύγχρονης τέχνης.

Δωρίζει και πουλάει έργα σε μεγάλα μουσεία, όπως τα Metropolitan Museum of Art και Museum of Modern Art στη Νέα Υόρκη, το Κέντρο Ζορζ Πομπιντού στο Παρίσι (δωρεές 1977), αλλά και η Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας (δωρεά 1971). Το 1976, κλείνει όλες τις γκαλερί του εκτός μιας στη Νέα Υόρκη, κρατώντας έτσι την υπόσχεση που είχε δώσει στον Max Ernst, να σταματήσει όταν εκείνος θα πέθαινε.

Από τη δεκαετία του 1960 περνάει όλο και περισσότερο χρόνο στην Ελλάδα. Συνεργάζεται με διάφορες γκαλερί όπως οι Ζουμπουλάκη-Ιόλα, Μέδουσα, Βίκυ Δράκου, Αίθουσα Τέχνης Αθηνών, Σκουφά. Χτίζει στην Αγία Παρασκευή Αττικής ένα σπίτι, για τα δεδομένα ιδίως της Ελλάδας ένα ανάκτορο, όπου μεταφέρει την τεράστια προσωπική συλλογή του από έργα αρχαίας, βυζαντινής και σύγχρονης Τέχνης, καθώς και άλλα κομμάτια όπως ταπισερί, έπιπλα και σερβίτσια μεγάλης καλλιτεχνικής και χρηματικής αξίας. Από το 1983 αντιμετωπίζει την κακεντρέχεια μερίδας του ελληνικού τύπου ενάντια στον εκκεντρικό και επιδεικτικό τρόπο ζωής και συμπεριφοράς του. Το φαινόμενο παίρνει από το 1984 διαστάσεις σκανδάλου. Αφορμή στάθηκαν τόσο κάποιες προκλητικές για την εποχή δηλώσεις του όσο και κυρίως οι καταγγελίες πρώην συνεργάτη του Αντώνη Νικολάου ή "Κάλλας". Η υπόθεση έφτασε ως τη δικαιοσύνη και απασχόλησε και τον διεθνή τύπο. Υπήρξε από το εξωτερικό και προσπάθεια υπεράσπισης του Ιόλα,με πρωτοβουλία του Κώστα Γαβρά, την οποία συνυπέγραψαν πολλές διεθνείς προσωπικότητες, ανάμεσά τους και ο Φρανσουά Μιτεράν.

Λίγο πριν πεθάνει η επιθυμία του να δωρίσει την αμύθητη συλλογή του από έργα τέχνης στο ελληνικό κράτος δεν εκπληρώθηκε ποτέ. Η ελληνική κυβέρνηση αρνήθηκε την προσφορά του και έτσι το μεγαλύτερο μέρος της συλλογής του χάθηκε. Το 1984, δωρίζει στο Μακεδονικό Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης 45 έργα σύγχρονης τέχνης από την προσωπική του συλλογή, ενώ υπόσχεται να προσθέσει και άλλα στη δωρεά. Το 1987 ωστόσο πεθαίνει σε νοσοκομείο της Νέας Υόρκης νικημένος από aids και δεν προλαβαίνει να εκπληρώσει το όνειρο του.

Σήμερα τα περισσότερα έργα της συλλογής του έχουν κλαπεί από την έπαυλη του στην Αγία Παρασκευή Αττικής.


*Ελπίζω πως κάποια στιγμή η Ελλάδα-Έλληνες θα σταματήσουν τις μικρότητες ώστε να πάμε (επιτέλους) μπροστά!!
1. Οι ελληνοκεντρικοί

Η ομάδα αυτή χαρακτηρίζεται από περηφάνεια και έπαρση για οτιδήποτε μοιάζει ελληνικό χωρίς να αιτιολογούν το γιατί. Χαρακτηριστικά βαπτίζουν ελληνικό οτιδήποτε μπορούν με αναπόδεικτους συλλογισμούς, γινόμενοι απεχθείς ή γραφικοί στα μάτια άλλων λαών.

Θαυμάζουν την ισχύ κάθε κρατικής εξουσίας που κατάφερε να διευρύνει τα γεωγραφικά σύνορα, χωρίς να ενδιαφέρωνται για την συρρίκνωση των πολιτιστικών μας συνόρων. Περηφανεύονται για στρατιωτικές νίκες ενώ οι εθνικές ήττες αποδίδονται στην διχόνοια ή στον εβραϊκό δάκτυλο. Το συναίσθημα που αποπνέουν είναι ότι «είμαστε οι καλύτεροι αλλά άτυχοι. Οι πρώτοι, αλλά τώρα ξεπέσαμε, αν δεν φαγωνόμασταν μεταξύ μας. Αν δεν ήταν οι εβραίοι τώρα θα κυβερνούσαμε τον κόσμο».

Η στείρα λογική τους δεν μπορεί να γεννήσει κοινωνικό πρόταγμα πέρα από εθνικιστικές κορώνες και συσπειρώσεις γύρω από την πατρίδα, που την ορίζουν πάντα μέσα στα εκάστοτε γεωγραφικά σύνορα. Λειτουργεί όμως σαν βάλσαμο στις εθνικές αποτυχίες με την μετάθεση ευθυνών σε σκοτεινά κέντρα και την επιστροφή στο ένδοξο παρελθόν. Στοιχειοθετεί την νέα μορφή ελληνο-χριστιανισμού προς το «Ελληνικότερον».

Από τον συναισθηματικά καταπιεσμένο αυτό χώρο, που κείται ανάμεσα σε παρελθοντικά μεγαλεία και διαχρονική απογοήτευση, ξεπήδησαν όλες οι φανταστικές προβολές, μεγαλοϊδεατισμοί, μαρμαρωμένοι βασιλείς, που θα πάρουν την Πόλη και ως δια μαγείας θα λυθεί η εθνική κατάρα.

Η χρήση του ελληνοκεντρισμού ως επεκτατική ιδεολογία για ανακατάληψη βυζαντινών στόχων, εξυπηρετεί το πορτοφόλι των ναζωραίων πλουτοκρατών και πνευματικών ταγών για απόκτηση πλούτου, πάντα στην πλάτη του υποδούλου Ελληνικού Έθνους. Η ελληνοκεντρική ιδεολογία παραμένει άσβεστη και αναζωπυρώνεται κάθε φορά που οι χριστιανοί νοιώθουν αρκετά ασφαλείς να σύρουν το Έθνος στο λαίμαργο άρμα τους.

Η ιδεολογική ήττα του χώρου αυτού μετά την μικρασιατική εκστρατεία και η στροφή του λαού σε διεθνιστικά αριστερά ρεύματα ως πολιτική ρεβάνς των απογόνων των στρατιωτικά ηττημένων στον εμφύλιο 1946-49, παράλληλα με την εισβολή στην Ευρώπη ανατολίτικων θρησκευτικών ιδεών, οδήγησε τον χώρο αυτό στο περιθώριο.

Στα μετέπειτα χρόνια ανασυντάχτηκε και παρουσιάστηκε με νέο πρόσωπο. Περιωρισμένος σε μια στρατιωτική μειοψηφία, παρέα με την ταπεινωμένη παλαιά αστική τάξη με ρίζες στο Μεταξικό καθεστώς, εφηύραν την εξωγήινη καταγωγή και την ουρανόθεν εφεδρεία που θα λυτρώσει το Ελληνικό Γένος από τις δυστυχίες του.

Με ποικίλες μορφές η φαντασιοπληξία έλαβε στην δεκαετία του «1990» ένα ικανό αριθμό σεναρίων και βρήκε φιλοξενία σε γνωστούς εκδοτικούς οίκους. Σήμερα δεν υπάρχει ελληνοκεντρικός που να μην πιστεύει το ένα ή το άλλο σενάριο του εξωγήινου μύθου και της τελικής επικράτησης με καταληκτική ημερομηνία το «2012».

Κάποιες από αυτές τις ομάδες στο δυιστικό από την χριστιανική παιδεία φαντασιακό τους, αντικατέστησαν τους Θεούς βασιλιάδες της ευημεριστικής οπτικής με εξωγήινους στόλαρχους. Το αποτέλεσμα είναι ξανά το ίδιο. Μια μοντέρνα απαξίωση των Θεών. Από τον ελληνοκεντρικό χώρο θρέφονται οι ναζωραίοι των νεοβυζαντινών κομμάτων τύπου ΛΑΟΣ με τους τηλεπωλητές ελλαδέμπορους. Με παρουσίαση ουφολογικών σεναρίων, χριστιανικών «προφητειών» και «αποκαλύψεων» χαλιναγωγούν τον ελληνοκεντρικό χώρο στο χριστιανικό άρμα.

Τώρα ο περιούσιος λαός είναι ο Ελληνικός και η ενδο-ιουδαϊκή διαμάχη Ιουδαίων-Χριστιανών μετατρέπεται σε διαμάχη Ελλήνων-Εβραίων με σκοπό ένα νέο φυλετικό κατατρεγμό. Στον ελληνοκεντρικό χώρο διαβιεί ένα μικρότερο τμήμα που στελεχώνεται από μορφωμένα άτομα και προσωπικότητες του πνεύματος, που διακρίνεται από την προηγούμενη κατηγορία.



2. Οι αρχαιολάτρες

Η ομάδα αυτή απαρτίζεται από λογικότερες προσωπικότητες και ολιγότερα χριστιανικά στοιχεία. Οι περισσότεροι είναι άθεοι φυσιολάτρες ενώ αρκετοί συμβιβάζουν τα χριστιανικά τους κατάλοιπα σε μυστικιστικές σφαίρες. «Ο Χριστός ήταν ένας άλλος μύστης, δάσκαλος από τους πολλούς με κοσμικό ρόλο κλπ».

Οι αρχαιολάτρες θέτουν την πατρίδα ιδεατά στο παρελθόν μέχρι και το πραξικόπημα του Κωνσταντίνου. Στις τάξεις τους βρίσκονται καταξιωμένοι αρχαιομαθείς, λάτρεις της Ελληνικής Φιλοσοφίας, της Ιστορίας, της Τέχνης και της Γλώσσης. Δεν παρουσιάζουν τον χαρακτηριστικό σωβινισμό των ελληνοκεντρικών και προκρίνουν τα πολιτιστικά επιτεύγματα πάνω από την φυλή που τα παρήγαγε, την παιδεία πάνω από στρατιωτικές νίκες.

Οι αρχαιολάτρες είναι ουμανιστές και ρομαντικοί. Η επιδερμική τους ανάλυση δεν προβλέπει μηχανισμούς διαδόσεως της Αρχαίας Ελληνικής Παιδείας ικανούς να αποφυλακίσουν τις χιλιάδες παιδικές ψυχές που καθημερινά εκχριστιανίζονται στην μέγκενη της κρατικής παιδείας.

Με προτάσεις ατομικής επιμορφώσεως και ιδιωτικές λέσχες εκλεκτών για αναζητητές του Αρχαίου Κάλλους, δημιουργούν μόνο θύλακες αποστατών από τους χριστιανούς που την ίδια στιγμή συμπληρώνουν τις λίστες θανάτου για τις νύκτες που οι άπιστοι θα ριχθούν πάλι στην πυρά.

Η φυσική θεώρηση των αρχαιολατρών, αποτέλεσμα της ευημεριστικής προπαγάνδας ότι οι Έλληνες λάτρευαν τις ιδέες τους και θεοποιούσαν φυσικά φαινόμενα, είτε από ανάγκη είτε από υπερχειλίζουσα γόνιμη φαντασία, τους τοποθετεί μακριά από το κέντρο βάρους του πολέμου: την ανθρώπινη ψυχή, το ανθρώπινο θυμικό.

Έχοντας αποκλείσει την θρησκευτικότητα φράζουν την πνευματική επαφή με το θείο αναμασώντας φιλοσοφία, παπαγαλίζοντας ή διασκευάζοντας τύπους ανθρώπων που διακρίνονταν για την θρησκευτικότητάς τους. Το μόνο στοιχείο που διαγράφουν από τον συλλογισμό τους είναι η θρησκεία με μια μανιώδη εξίσωση της Ελληνικής Θρησκείας με την χριστιανική αίρεση.

Αφού δεν μπορούν να κατανοήσουν τα πρότυπά τους, μιμούνται τις μορφές. Αφαιρώντας την θρησκευτικότητα λατρεύουν την φιλοσοφική ερμηνεία της, καταδικασμένοι να την αναμασάνε χωρίς να μπορούν να παράξουν τίποτε αυθεντικό. Η απόσταση των αρχαιολατρών από τους αρχαίους Έλληνες που λατρεύουν, είναι η διαφορά εκπαιδευμένης μαϊμούς στο τσίρκο που κάνει ποδήλατο από αθλητή ποδηλατοδρόμο.

Οι αρχαιολάτρες συγχέουν την εξωραϊσμένη δυτική οπτική με την Ελληνικότητα, τον δυτικό σκεπτικισμό με την φιλοσοφία του Ελληνορωμαϊκού κόσμου. Όντες φυσιολάτρες και ιδεολάτρες αντικαθιστούν την χριστιανική ύβρι της θεοποίησης του ανθρώπου με την θεοποίηση της ανθρωπότητας, ήτοι του εξωνημένου εγώ τους.

Οι αρχαιολάτρες αντί του χριστιανικού φετιχισμού προτάσσουν την ηδονοθηρία, αντί της χριστιανικής κεφαλαιοκρατικής δουλείας την σχόλη, αντί της χριστιανικής θρησκοληψίας προτάσσουν την δήθεν δημιουργικότητα του ανεξάρτητου πνεύματος, χάνοντας συνεχώς το ζητούμενο: την ηθοπλαστική καλλιέργεια του θρησκευτικού ενστίκτου με σκοπό την εποπτεία. Την συνειδητότητα δια του μυστηρίου της ένθεης φιλοσοφικής στάσεως, την θυσία για το κοινωνικό σύνολο υπέρ βωμών και εστιών, τα σύνορα δηλαδή της βιοσφαίρας κάθε έθνους.

Η αρχαιολατρία, διαχρονικά εμφανίζεται ως ελιτίστικο χόμπυ περιωρισμένο σε καθηγητικές λέσχες και χώρων εστιάσεως μεταξύ επιδορπίου και οίνου και σε πολυτελή σαλόνια, και ως τέτοια είναι καταδικασμένη στο κοινωνικό περιθώριο.

Παρότι οι αρχαιολάτρες διαποτίζονται από συναίσθημα, δεν παράγουν τίποτε πνευματικά, αφού το συναίσθημα δεν βρίσκει την πηγή του πνευματικού έρωτος. Δεν βλέπουν το πρόσωπο αλλά τα στολίδια του, δεν βλέπουν την Ψυχή του Κόσμου αλλά τις μορφές του.

Ο αρχαιολάτρης ως αθεολόγητος στερείται των λειτουργικών μέσων και λατρευτικών τρόπων να έρθει σε επαφή με το μη αισθητό. Θαυμάζει την δημοκρατία ως επίτευγμα ελεύθερων φύσεων, όμως θεωρεί εαυτόν αριστοκράτη του πνεύματος, και συμπτωματικά υποδεικνύει αυτήν την αριστοκρατία ως λύση στα ζητήματα διαχειρίσεως των κοινωνιών. Η μάχη του είναι εκτός πραγματικότητος. Είναι ακριβώς η άρνηση της πραγματικότητος. Αδυνατώντας να υπάρξει, μελαγχολεί. Μελαγχολικά διαβιεί και ενίοτε αυτοκτονεί.

Περιπτώσεις όπως ο Π. Γιαννόπουλος, ο Δ. Λιαντίνης, ο Ιόλας είναι άκρως χαρακτηριστικές του εκκεντρικού βίου που παρουσιάζουν.

Τίποτε δεν τους μετακινεί από τον ιδεαλισμό τους. Νιώθουν ασφαλείς μόνο στην εγωκεντρική φυσαλίδα που καλλιεργεί ένα αμέτοχο ιδεαλιστικό ανθρωπισμό. Πέρα από βιοτικές ανάγκες, ένστικτα, θρησκευτικά βιώματα, πάθη, κίνητρα βρίσκεται η ρομαντική σαπουνόφουσκα του αρχαιολάτρου. Από κει διοικεί τον κόσμο χωρίς ευθύνες και φυσικά χωρίς αποτελέσματα. Ντύνεται οπλίτης αλλά δεν είναι πολεμιστής, γνωρίζει ότι δεν είναι φιλόσοφος αλλά μπερδεμένος αναμασητής.

Ο αρχαιολάτρης αντιλαμβάνεται την κενότητά του αλλά δεν θέλει να αποκαλυφθεί. Έτσι πίνει κώνειο χωρίς να καταδιώκεται. Αποσύρεται όταν η φυσαλίδα του σπάει δηλώνοντας νικητής. Είναι πολυμαθής αδαής, άσοφος διανοούμενος, κοινωνικά περιττός και ατομικά ελλιπής. Ο αρχαιολάτρης είναι δυστυχισμένος. Η ψυχή του δεν είναι έλλογη. Η λογική του είναι συναισθηματική. Αρνούμενος την Ιερότητα της Ελληνικής Παραδόσεως αρνείται την ζωή που διακηρύσσει. Οι Θεοί τον τιμωρούν με ζωική ξηρασία.

Οι αρχαιολάτρες αποτελούν το τελευταίο πρόσχωμα της χριστιανικής βλάβης πριν την αναγέννηση του Ελληνικού Έθους.



3. Οι εθνικοί

Η ομάδα αυτή απαλλαγμένη από τον ιδεαλισμό της αρχαιολατρίας παλεύει να βιώσει ελληνότροπα την Ελληνικότητα. Παλεύει να αναβιώσει τον Έλληνα στην κοινωνία και έτσι διαχέεται ευκολότερα. Ξεφεύγοντας από τον εγωκεντρισμό αγγίζει την κοινωνία στις βάσεις της υπάρξεώς της. Απαλλαγμένη από την γραφικότητα της αρχαιοπληξίας έρχεται στην κοινωνία ως δείκτης του Αρχαίου Έθους. Με παρρησία τολμά και θρησκεύεται κατά τα προγονικά ειωθότα, συνδυάζοντας θεωρία και πράξη.

Οι εθνικοί είναι αρχαιότροποι. Μεταλαμβάνουν το προγονικό πνεύμα και το εφαρμόζουν στην καθημερινότητα. Τιμούν Θεούς και Προγόνους. Αντιλαμβάνονται την πολυαρχία στους Ουρανούς και παρουσιάζουν κοινωνικό πρόταγμα. Δεν αναλώνονται στον αντιχριστιανισμό αλλά στην αναβίωση του υπόδουλου Εθνισμού στην σφαίρα της καθημερινής ζωής.

Η μάχη δίνεται στο πιο καίριο σημείο, διεκδικώντας από τον χριστιανό κατακτητή την θρησκευτικότητα και χτυπώντας την χριστιανική χειραγώγηση με την πατρώα επιλογή. Οι εθνικοί αποστατούν από τον χριστιανισμό όχι για να τον αρνηθούν αλλά για να επιστρέψουν στην Πατρώα Θρησκεία.

Σε αντίθεση με τα άλλα πληθυσμιακά τμήματα συστήνουν πλήθος οργανώσεων και γνωστοποιούν την ύπαρξή τους σε κάθε ευκαιρία. Οι αναβιωτές των εθνισμών έρχονται σε αντίθεση με τους ελληνοκεντρικούς εθνικιστές και τους αρχαιολάτρες που οικουμενοποιούν τον εθνισμό τους.

Οι εθνικοί όμως βρίσκονται ακόμα στα σπάργανα. Χάρη στις φιλελεύθερες διατάξεις της Ευρωπαϊκής Ενώσεως κάνουν αισθητή την παρουσία τους. Η εμφάνιση τους παράλληλα με το ευνοϊκό νομικό κλίμα τούς κάνει να εξαρτούν την παρουσία τους με αυτό το κλίμα, κάτι που οδηγεί σε βασικά στρατηγικά σφάλματα.

Ένα από αυτά είναι η παραδοχή ότι η ευρωπαϊκή νομολογία σε συνδυασμό με την επιστημονική πρόοδο και τον διαχωρισμό κράτους-εκκλησίας θα οδηγήσει μοιραία τους λαούς στα φυσικά μονοπάτια της παράδοσης. Ένα άλλο σφάλμα είναι ότι θεωρούν ότι μπορούν να συνυπάρξουν ειρηνικά με τον νεο-χριστιανό, κάτι που τους δίνει την εσφαλμένη εντύπωση ότι στο μέλλον θα τον υπερσκελίσουν ιδεολογικά.

Η αντιχριστιανική τους στάση αντιφάσκει με την πρακτική τους. Ως πολιτικά νεογνά δεν διακρίνουν τις συνέπειες της χριστιανικής μονολιθικότητος και την ευελιξία που η εμπειρία έχει χαρίσει στους ναζωραίους κατακτητές. Η χριστιανική ευελιξία στηρίζεται στον χαμαιλεοντισμό έως ότου ανακαταλάβει πλήρως την κοσμική εξουσία επαναφέροντας το ειδεχθές περιβάλλον που ακούει στο όνομα θεοκρατικός μεσαίων.

Ξεχνούν οι εθνικοί ότι η Αναγέννηση προηγήθηκε του δεύτερου μεσαίωνα, και θεωρούν ότι ο Διαφωτισμός σηματοδοτεί την αρχή του τέλους για τον χριστιανισμό και όχι απλά ένα άλλο επεισόδιο.

Βασισμένοι σε αυτές τις αισιόδοξες προοπτικές χάνουν κάθε ζωτικότητα που ένας νέος χώρος πάντα εμφανίζει, παραμένοντας κοινωνικά νήπια. Ο χώρος των εθνικών χαρακτηρίζεται από μια επιπόλαια παιδικότητα. Δεν μετατρέπεται σε κίνημα και τελικώς λιμνάζει στην εσωστρέφεια και τις προσωπικές διενέξεις.

Η άρνησή τους να αναπτύξουν ιδεολογικό μηχανισμό με την δικαιολογία ότι έτσι αυτο-ακυρώνονται, η μανιώδης προσπάθεια να αποφύγουν όρους και έννοιες που έχει ληστρικά ιδιοποιηθεί ο χριστιανισμός, όπως Δόγμα-Πίστη-Θρησκεία-Θεία Τιμωρία-Πρόνοια-Κόλαση, τους καθιστά άσφαιρους έναντι των ναζωραίων και άνευ χρήσιμων εφοδίων για τον λαό.

Ούτως στην προσπάθεια να μην ακυρωθεί η Ελληνικότητά τους(ποιά άλλωστε έχει μείνει χωρίς αυτά)καταφέρνουν να τους ακυρώσει η πραγματικότητα. Πολλοί εξ αυτών δεν γνωρίζουν ότι οι παραπάνω έννοιες όπως και η Αγάπη, η Φιλανθρωπία, η Αλληλεγγύη, αποτελούν τα κατ’ εξοχήν χαρακτηριστικά της Ελληνικής Θρησκείας αλλά και πολλών προχριστιανικών θρησκειών άλλων εθνών.

Οι εθνικοί, σε αντίθεση με τους αρχαιολάτρες, δεν είναι μαϊμούδες που κάνουν τους ποδηλάτες στο τσίρκο. Είναι ποδηλάτες χωρίς ποδήλατο. Ανέχονται να διαφεντεύει το κράτος του χριστιανού, είτε αυτά είναι βωμοί, είτε ναοί, είτε όροι, έννοιες και σύμβολα.

Οι εθνικοί θεωρώντας ότι δεν βρίσκονται σε πόλεμο είναι ανέτοιμοι για οργάνωση και ιεραρχία. Αντιμάχονται την θέσπιση αξιοκρατικών μηχανισμών και θρησκευτικής παιδείας που θα αναδείξει αξιόλογους Ιερείς ως θρησκευτικούς και πολιτικούς φάρους για την κατεύθυνση του Κινήματος. Αντ’ αυτού βασίζονται σε τυχάρπαστους εκδότες να φέρουν εις πέρας αυτό το έργο. Παρατηρούμε άθεους ψευδοφιλοσόφους να κάνουν τους ιερείς, αμόρφωτες νοικοκυρές να κάνουν τις ιέρειες, και άλλα φαιδρά. Το αποτέλεσμα είναι η οδυνηρώς αργή επαν-ανακάλυψη του τροχού.

Οι εθνικοί νομίζουν εσφαλμένα ότι η ιστορία έχει αφήσει τον χριστιανισμό πίσω της επειδή δεν τους σκοτώνει τώρα. Αντίθετα ο χριστιανισμός μέσα στα σκοτεινά εργαστήρια των μοναστηριών οργανώνεται ασταμάτητα να θερίσει πάλι τα αγριόχορτα του χωραφιού των ψυχών που θεωρεί δικό του.

Οι εθνικοί βρισκόμενοι σε ένα παρατεταμένο στάδιο παιδικών ασθενειών παραμένουν κλινήρεις στο κρεβάτι της κοινωνίας. Μια ιδιαίτερα ευνοϊκή κατάσταση για τον προσωρινά αδρανή ναζωραίο που την επιτείνει ενισχύοντας το προσωπείο της δημοκρατικότητάς του παράλληλα με την διάχυση αντι-εξουσιαστικών ιδεών στο στρατόπεδο των εθνικών, με αποτέλεσμα την αδρανοποίηση, την ηττοπάθεια και την διάλυση κάθε απόπειρας κινήματος.

Οι εθνικοί μαγεμένοι από την νέα ανακάλυψη του Ελληνικού πνεύματος, και την νέα τους κοινωνική ταυτότητα, δοσμένη και αυτή από τους ναζωραίους, την ιδιοποιούνται. Σαν φαρισαίοι τηρητές των νόμων, ορίζονται ιδιοκτήτες του ναού και δεν επιτρέπουν την είσοδο σε άλλους. Αυτόκλητοι θεματοφύλακες μιας οικουμενικής πια παιδείας μπήγουν τον πάσαλο της κυριότητος «εμείς είμαστε το ήθος, και αν δεν είσαι εμείς, δεν έχεις ήθος». Αυτό το ήθος ορίζεται πάντα κατά το δοκούν, επιλεκτικά από την Ελληνική γραμματεία και συνήθως από δόξες προτιμητέων φιλοσοφικών σχολών.

Πρόκειται για ένα άγραφο σύνταγμα, για να μην εισχωρήσουν οι μη αρεστοί. Άλλοτε ισχύει και άλλοτε δεν ισχύει. Το παιδάκι που αναφωνεί «πιστεύω στους Θεούς» διώκεται για χριστιανισμό, ενώ ο αρχαιολάτρης ακαδημαϊκός που ανακράζει «έχω τον χριστούλη μέσα μου» ανάγεται σε ήρωα εθνικό.

Ο εθνικός που τολμά να ζητήσει πολιτική εκπροσώπηση και ηγείται Ελληνοπρεπούς στρατιωτικού αγήματος σε δημόσιες παρελάσεις, διώκεται ως φασίστας, ενώ διαλυτικά στοιχεία αλωνίζουν παρουσιαζόμενοι ως ανεκτικοί και δημοκράτες.

Οι εθνικοί επιλέγουν την παράδοση σε τόπο και χρόνο, ώστε να οριοθετούν συνεχώς τα φράγματα εισόδου. Επιδιώκουν με μανία να παραμείνουν λίγοι. Χαρακτηρίζουν το άνοιγμα στην κοινωνία ως συμβιβασμό και υπαναχώρηση θέσεων. Η κοινωνική τους παρουσία ομοιάζει με καταληψία ενός ακατοίκητου σπιτιού που βγαίνει μόνο μέχρι το μπαλκόνι για να φωνάξει ότι το σπίτι του ανήκει και πετάει αντικείμενα σε όποιον θέλει να μπει.

Δεδομένου ότι δεν τιμούν και άρα δεν εκφράζουν το σύνολο της Παραδόσεως(κυρίως της Ομηρικής), αλλά φιλοσοφικών σχολών της παρακμής παραδίδουν τον λαό αβοήθητο στον ναζωραίο και στο θεάρεστο έργο του θερισμού ψυχών. Σαν συνέπεια άλλες εθνικές ομάδες ιδιοποιούνται και συμπληρώνουν την παρατημένη Ελληνικότητα και απαρτίζουν όλες μαζί απλώς μια εικόνα ανασυστάσεως φιλοσοφικών σχολών.

Το αποτέλεσμα είναι αντίστοιχο των πρώτων χριστιανικών αιρέσεων, να ερίζουν δηλαδή για την πρωτοκαθεδρία ανεξαρτήτως τιμήματος. Μόνιμα φαινόμενα είναι η απουσία σκοπού και η απουσία ιεραρχίας: «εμείς ήρθαμε πρώτοι-εμείς είμαστε οι καλύτεροι, εμείς οι αυθεντικοί» πλημμυρίζουν τον χώρο και αποδίδονται πρόχειρα σε μικρότητες.

Οι εθνικοί, μικροϊδιοκτήτες της Ελληνικής Παραδόσεως αγωνίζονται για κοινωνική αναγνώριση στην βάση των φιλοδοξιών που έχουν οι εκπρόσωποί τους. Καταδικασμένοι στην αλληλοεξόντωση και την αναγνώριση από το κράτος των ναζωραίων, ως άλλος Πέρσης επίτροπος των Ελληνικών υποθέσεων, παρουσιάζουν διαρκώς ελεεινά φαινόμενα που εξαφανίζουν καλές προσπάθειες: κοινωνική ανυπαρξία, διχογνωμίες, ποταποί διαξιφισμοί, εν ολίγοις το τέλμα με τα απαραίτητα ζωύφια.

Οι εθνικοί σήμερα λειτουργούν ως σειρήνες του Ελληνισμού φέρνοντας τμήματα του Ελλαδικού πληθυσμού στην όχθη, ενώ ύστερα ναρκώνονται και ξεχνούν την αρχική προσδοκία και την Ιθάκη. Όσοι απεμπλακούν και όσοι παραμείνουν εκτός ομίλων, όσοι δεν φάνε τους ιδεολογικούς λωτούς ορίζονται ως Έλληνες θρησκευτές.



4. Οι Έλληνες

Οι Έλληνες στο θρήσκευμα είναι θρησκευτικοί αγωνιστές. Είναι κοινωνικοί επαναστάτες. Είναι τα μέλη που οργανώνουν την Κοινότητα των Ελλήνων που θα αποδώσει στην κοινωνία τους μελλοντικούς εμπόλεμους Ιερείς και Ιέρειες. Δίνουν αγώνα ζωής για την συνέχιση του προδομένου αγώνος του 1821. Την δικαίωση των Ηρώων που αγωνίστηκαν να εκδιώξουν τον συνεργάτη των τούρκων χριστιανό κληρικό.

Οι Έλληνες αγωνίζονται για την εσωτερική αλλαγή μέσα τους, παράλληλα με την εξωτερική. Γνωρίζουν ότι η εσωτερική μεταμόρφωση δεν μπορεί να επέλθει χωρίς την διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου, και αυτό είναι ιστορικώς πολιτικό, κοινωνικό και θεολογικό παραδεκτό.

Ο Έλληνας δεν μπορεί να βγάλει πνευματικούς καρπούς σε χριστιανικά μιασμένη γη. Ο Έλληνας θρησκευτής ορίζει ως Ελληνική Πατρίδα την απελευθερωμένη από την ναζωραϊκή κατοχή γή, εκεί όπου βρίσκονται οι Βωμοί, οι Εστίες και οι προγονικοί Ναοί. Ο Έλλην αναγνωρίζει ως αδελφό τον όμαιμο, ομόθρησκο, ομόγλωσσο και ομότροπο και ποτέ τον αρχαιολάτρη κάπηλο της Ελληνικότητος. Ο Έλλην θρησκευτής επιτιμά τα έργα και τις πράξεις και όχι την αυταρέσκεια και την επιθυμία του αρχαιολάτρου. Θεωρεί την Ελληνική Θρησκεία ως γενεσιουργό αίτιο κοινού Έθους του Ελληνικού Έθνους, την θεωρεί ως ακρογωνιαίο λίθο του Ελληνικού οικοδομήματος.

Ο Έλλην στο θρήσκευμα δίνει την ιδεολογική μάχη στο κέντρο βάρους του μετώπου, στην θρησκεία Δεν απεμπολεί τίποτε απ’ ό,τι του ανήκει και τον απαρτίζει ολοκληρωτικά. Έννοιες, λέξεις, σύμβολα, Ναοί, έδαφος, διεκδικούνται ανηλεώς από την λεία του ναζωραίου κατακτητού.

Ο Έλλην στο θρήσκευμα απαγορεύει και ως σκέψη την συνύπαρξη με τον ναζωραίο κατακτητή όπως απαγορεύει στο παιδί του να πιάνει αιχμηρά και σκουριασμένα αντικείμενα. Δεν επαναπαύεται στην περίοδο της ανεξιθρησκείας. Δεν την εκλαμβάνει ως περίοδο χάρητος αλλά ευκαιρία να ανακαταλάβει χωρίς αίμα όσα περισσότερα από τα κλεμμένα πνευματικά προϊόντα, και να απελευθερώσει εγκλωβισμένες ψυχές από την χριστιανική πλάνη. Δίνει ιδεολογικό αγώνα στην ευρύτερη κοινωνία προτείνων πολιτικές και κοινωνικές λύσεις που εκφράζει η Ελληνική Κοσμοαντίληψη.

Ο Έλλην στο θρήσκευμα δεν γίνεται υποτελής στη περίοδο μονοθεϊστικής τυραννίας. Χύνει αίμα για την απεξάρτηση από τον ζυγό ή φεύγει όταν οι συνθήκες είναι εις βάρος του για να ανασυνταχθεί και να επιστρέψει για μια νικηφόρο έκβαση. Διδασκόμενος από το παρελθόν προστατεύει τους Ιερείς και τα τυπικά επικοινωνίας με τους Θεούς από ολοκληρωτική καταστροφή, με κάθε κόστος.

Ο Έλλην πιστός στο δόγμα της μετενσαρκώσεως αγωνίζεται για ένα δίκαιο κόσμο, όχι μόνο για τις επερχόμενες γενεές αλλά και για τις επόμενες ενσαρκώσεις. Για τον Έλληνα θρησκευτή τρεις δίκαιοι βίοι σημαίνουν Ηρωϊκό Καταστερισμό όπως αναγράφεται στις Ιερές Βίβλους του Ορφέως.

Ο Έλλην στο θρήσκευμα πολεμά για το αδικοχαμένο αίμα εκατομμυρίων Ελλήνων Εθνομαρτύρων που βρίσκονται στα Ηλύσια Πεδία για την ηρωική εμμονή τους στην Πατρώα Πίστη, αλλά και για τον καθαρμό της Ελληνικής γης από το χριστιανικό μίασμα, το συσσωρευμένο άδικο που φέρνει συνεχώς εθνική δυστυχία. Πολεμώντας υπέρ των δολοφονημένων Προγόνων πολεμά για το ιδεώδες που έπεσαν άοπλοι και βασανισμένοι, για την τραγωδία να είσαι ζωντανός και να νοιώθεις νεκρός συνάμα.

Οι τρικλοποδιές των ψευτοδιλημμάτων διώκονται μετά βδελυγμίας από τους Έλληνες. Τέτοιες όπως «η μάχη κατά του χριστιανού θα μας κάνει σαν και αυτόν» απαντώνται χλευαστικά με το παράδειγμα του σκουπιδιάρη, που αναγκαστικά λερώνεται για να καθαρίσει το μέρος, και η ζωή με τα σκουπίδια είναι νοσηρή, και αν όλοι βοηθήσουν περισσότερο τότε όλοι θα λερωθούν λιγώτερο.

Προτείνοντας τα θρησκευτικά πολιτεύματα του κοινού καλού και της κοινωνικής ωφέλειας, της ιερότητος της Φύσεως, δεν κομματιάζεται σε διαφωνίες για το επιθυμητό πολίτευμα πριν την λύση του ναζωραϊκού προβλήματος.

Οι Έλληνες θρησκευτές δεν έχουν σταθερούς συμμάχους στον δίκαιο αγώνα, μόνο σταθερούς σκοπούς και συμφέροντα που οι θρησκευτικές Αρχές και Αξίες καθορίζουν. Η θέση τους είναι μέσα στην κοινωνία, ανάμεσα σε πλούσιους και φτωχούς, νέους και γέρους, άνδρες και γυναίκες. Βρίσκονται ανάμεσα σε εργάτες και λογίους, σε αγρότες και ακαδημαϊκούς, σε στρατιώτες και υπαλλήλους.

Οι Έλληνες στο θρήσκευμα απαρτίζουν μια μάχιμη ευέλικτη φάλαγγα, μια πολεμική μηχανή απείρως πιο εύστροφη από την ναζωραϊκή, απείρως πιο πανούργα, απείρως πιο ισχυρή με την αρωγή της Θεάς Ανάγκης και των Παντοδυνάμων Θεών. Αυτή η μηχανή ιδεολογικού πολέμου επαναφέρει το πλανεμένο θρησκευτικό ένστικτο των φρουρών του χριστιανισμού στην προγονική ατραπό, στερώντας καθημερινώς από τον κατακτητή τους οπαδούς του. Δεν στοχεύει στην περιφέρεια, δηλαδή στους άθεους αποστάτες αλλά στην καρδιά, στους πιστούς της ναζωραϊκής πλάνης.

Ένα αισιόδοξο πνευματικό οπλοστάσιο αναδιατάσσει τις συνειρμικές διατάξεις επαναφέροντας την έλλογη κρίση. Ένα αναλυτικό ιδεολογικό νυστέρι ακονίζεται καθημερινώς για να αφαιρέσει τα ψυχικά κατάλοιπα, τα συναισθηματικά αποστήματα, αποκαθιστώντας την χαμένη ζωική ορμή.

Μια διαρκής Θεϊκή Τιμωρία αποκαλύπτεται στους παραβάτες των Ιερών Νόμων και της Τάξεως, και οι υβριστές προειδοποιούνται για τις Βουλές της Νεμέσεως.

Με μαθηματική λογικότητα συμπληρώνεται το πινάκιο με τα χαμένα κομμάτια, αποκαθιστώνται οι έννοιες, θεραπεύοντας την κατακερματισμένη σκέψη.

Για τους Έλληνες δεν υφίσταται αντιπαλότητα θρησκείας και επιστήμης αφού η Ιερά Παράδοση απαρτίζεται και συνέχεται ερωτικά από τα δυο αυτά μέρη. Δεν υφίσταται διάκριση λογικής και θρησκευτικού συναισθήματος αφού η πολυαρχική αντίληψη και η λατρευτική μίμηση των Κοσμικών Νόμων και Θείων Έργων παράγει λογικότητα.

Για τους Έλληνες οι Θεοί και οι Θεές όλων των προχριστιανικών ευρωπαϊκών εθνών είναι έφοροι της Κοσμικής Τάξεως και του Νόμου της Ανάγκης.

Οι Έλληνες αγαπούν την οργάνωση και την Ιεραρχία των Ελλήνων αδερφών. Δεν αποδέχονται αυτόκλητους Ιερείς και θεολόγους που εν μέσω χριστιανικού ζόφου προσβάλλουν την Ελληνική Θρησκεία. Δεν αποδέχονται ελληνότροπους συλλόγους ως συμμάχους που εν απουσία ιδεολογικού στίγματος λειτουργούν ως λέσχες αναψυχής και εναλλακτικά καφενεία.

Οι Έλληνες στο θρήσκευμα εργάζονται για την εύρεση μέσων και διαύλων επικοινωνίας για το άνοιγμα στην ευρύτερη κοινωνία. Εργάζονται για την εύρεση πόρων για την ίδρυση Θεολογικής Σχολής όπου δια μέσω εκπαιδεύσεως και αγώνων σώματος και πνεύματος θα αναδειχθούν οι θρησκευτικοί ηγέτες. Δεκάδες χιλιάδες συντάσσονται ετησίως στις τάξεις της Πατρώας Θρησκείας ανάλογα με την αξία, την ικανότητα και την ζωτικότητα που επιδεικνύουν.

Το εξελικτικό άλμα μόλις άρχισε. Η επανάσταση είναι διαρκής. Ο σκοπός Δίκαιος. Ο Αγώνας Ιερός και ανένδοτος. Μέχρις εσχάτων θα πολεμήσουμε. Θα πέσουμε ή θα νικήσουμε. Η εξουσία των μονοθεϊσμού θα καταργηθεί και η Ελευθερία των Θεών θα έλθει και σε αυτήν την Γή!



Δέξιππος

1η Μεσούντος μηνός Μεταγειτνιώνος, έτους 2781 μετά πρώτην Ολυμπιάδα
Το φάντασμα του Αλέξανδρου Ιόλα αναρωτιέται …

Ηλιάνα Φωκιανάκη

4/6/2008

που είναι τα δεκάδες έργα του που βρίσκονταν στην βίλα του στην Αγία Παρασκευή;

Ένας από τους μεγαλύτερους συλλέκτες της «μοντέρνας εποχής» και ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος για τα εικαστικά πράγματα της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής, υπάρχει στο νου μας σαν μύθος, σαν ένα όνομα που κάτι μας λέει αλλά δεν είμαστε σίγουροι τι ξέρουμε ακριβώς για αυτόν.

Ο Αλέξανδρος Ιόλας, πέθανε στην Αθήνα το 1987 αρκετά πικραμένος από τον πόλεμο των ΜΜΕ και την άκρως συντηρητική στάση των συμπατριωτών του.

Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια το 1908, ένα από τα πολλά ελληνικά διαμάντια που έβγαλε η πόλη αυτή. Σε νεαρή ηλικία ήρθε στην Αθήνα, με συστατική επιστολή του Καβάφη, όπου σπούδασε χορό. Ως χορευτής πήγε στο Βερολίνο, συνέχισε την εκπαίδευση του, και με την έναρξη του χιτλερισμού μετακόμισε στο Παρίσι. Εκεί γνωρίζει όλες τις μεγάλες προσωπικότητες των τεχνών και αναπτύσσει φιλία με καλλιτέχνες όπως ο Ντε Κίρικο. Βέβαια, εκεί του μπαίνει το μικρόβιο του συλλέκτη έργων τέχνης, και σιγά-σιγά με οικονομίες αγοράζει κάποια έργα. Λίγα χρόνια αργότερα θα μετακομίσει στην Αμερική όπου θα χορέψει στην Όπερα της Νέας Υόρκης.

iolasΈνα ατύχημα όμως θα σταματήσει την καριέρα του στον χορό, και θα αφοσιωθεί στην άλλη του αγάπη τα εικαστικά. Όσοι γνώρισαν τον Ιόλα δηλώνουν τυχεροί -αν μη τι άλλο. Από τις περιγραφές, φαίνεται ως ένας πλούσιος σε χαρακτηριστικά άνθρωπος, με τρομερή ευφυΐα και οξυδέρκεια στο να αναγνωρίζει ταλέντα, με πολλούς αληθινούς φίλους, και με μια φλεγματική προσωπικότητα, που συνήθως συνοδεύει ιδιοφυείς ανθρώπους σαν και τον Ιόλα.

Η ζωή του στη Νέα Υόρκη περιστρέφεται γύρω από την γκαλερί Ουγκό, στην οποία είναι συνεταίρος, και μετέπειτα θα γίνει αποκλειστικός ιδιοκτήτης. Θα εκθέσει Max Ernst, Takis, Niki de Saint Phalle, De Chirico, Andy Warhol. Με τα χρόνια ανοίγει και τέσσερις ακόμα γκαλερί σε Γενεύη, Μιλάνο. Μαδρίτη και Παρίσι.

Όλα αυτά τα χρόνια που ο Ιόλας είναι ο πιο δραστήριος γκαλερίστας της Ευρώπης, στήνει σημαντικές ιδιωτικές συλλογές, και συνεχίζει να ενδιαφέρεται και να προωθεί Έλληνες καλλιτέχνες στο εξωτερικό μέσα από τις γκαλερί του αλλά και από επαφές του με συλλέκτες - λέγεται ότι όλο το Hollywood είχε πίνακες του Τσαρούχη. Η οργανωτικότητα του είναι ιστορική καθώς τα αρχεία του στην γκαλερί του Παρισιού ξεπερνούν πολλές βιβλιοθήκες ιστορίας τέχνης της Ευρώπης. Η εκδοτική του δραστηριότητα είναι εξίσου σημαντική.

iolasΌλα τα παραπάνω είναι λίγα από τα πολλά που συνοδεύουν το όνομα αυτού του ανθρώπου. Ο Ιόλας, παρ' όλες τις δόξες του, διατηρούσε την φρούδη ελπίδα ότι το Ελληνικό κράτος θα ενδιαφερόταν για για όλη αυτή την προσφορά που ήθελε να δώσει...χωρίς αντάλλαγμα μέσα από μια τεράστια συλλογή έργων, και την πρωτοβουλία του να χτίσει ένα μουσείο σύγχρονης τέχνης όπου θα δώριζε και θα στέγαζε όλα αυτά τα έργα (το χτίσιμο και το σχεδιασμό του επιμελήθηκαν από κοινού ο Τσαρούχης με τον σπουδαίο αρχιτέκτονα Πικιώνη).

Δεν πιστεύω να φαντάζεται κανείς ότι αυτό είχε αίσιο τέλος; ...Δυστυχώς, το ελληνικό κράτος έδειξε για ακόμα μια φορά την ανικανότητα του. Ενώ από τότε ο Ιόλας αντιμετώπιζε προβλήματα από τον τύπο, - χαρακτηριστικό το άρθρο του 1985 στο περιοδικό ΕΙΚΟΝΕΣ όπου ο δημοσιογράφος Δημήτρης Λυμπερόπουλος έγραφε άρθρο με τίτλο «ο γιος του Σατανά» αναφερόμενος στον συλλέκτη- ακόμα και σήμερα η βίλα μένει ένα ερείπιο, όλα τα έργα -αμύθητης αξίας πίνακες και γλυπτά- έχουν κλαπεί/ απομακρυνθεί/ βεβηλωθεί και το κτίριο μένει στο έλεος του...καθενός.

iolasΗ ομάδα Φιλοπάππου, μια πρωτοβουλία εικαστικών που λειτουργεί ως μια οργανική ομάδα από το 2000 (Μάντυ Αλμπάνη, Γιώργος Γιαννακόπουλος, Μαίρη Ζυγούρη, Νίκος Παπαδόπουλος, Τερέζα Παπαμιχάλη, Αγγελική Σβορώνου, ¶ννα Τσουλούφη, Κώστας Χριστόπουλος) ενεργοποιεί χώρους και ασχολείται εδώ και ένα χρόνο περίπου με το ζήτημα αυτό, απλά θέτοντας προβληματισμούς για το μέλλον του οικοπέδου, του σπιτιού και ένα δυο έργων που έχουν μείνει μέσα στο σπίτι -μόνο και μόνο γιατί είναι πολύ βαριά για να μετακινηθούν-. Παράλληλα συλλέγουν πληροφορίες για τον χώρο από τότε που ζούσε ο Ιόλας μέχρι σήμερα. Έχουν επισκεφθεί το χώρο, έχουν φωτογραφίσει την εγκατάλειψη, και τα λιγοστά ρούχα του συλλέκτη που βρέθηκαν παρατημένα...

Το ανοιχτό κάλεσμα της ομάδας Φιλοπάππου για το project 'Αλέξανδρος Ιόλας' δεν είναι τίποτε άλλο από ερωτήματα. Όχι θέσεις ούτε 'κλειστές' απόψεις περί τέχνης. ¶λλωστε, τα ερωτήματα είναι αυτά που προσδιορίζουν τους ορίζοντες προσέγγισης των πραγμάτων. Θέτουν, με άλλα λόγια, τις προϋποθέσεις. Σας καλούμε λοιπόν να ορίσετε τις προϋποθέσεις αρθρώνοντας ερωτήματα, μόνο ερωτήματα, τα δικά σας ερωτήματα σε σχέση με το θέμα 'Αλέξανδρος Ιόλας'.

iolasΕκτός από κάλεσμα, είναι ένα θέμα που απευθύνεται στην κοινότητα των εικαστικών αλλά όχι μόνο, και το σημαντικό που θέτει είναι η βεβήλωση του χώρου, η εγκατάλειψη και οι όποιες τρύπες του συστήματος που το αφήνουν έρμαιο.

Πως θα γίνει αυτός ο χώρος να ενεργοποιηθεί; Να ανήκει στους καλλιτέχνες, να γίνει χώρος εκδηλώσεων και διαλέξεων; Δεν αρκεί μόνο η καλή διάθεση του Δήμου Αγίας Παρασκευής ο οποίος διεκδικεί τον χώρο...

Περισσότερες πληροφορίες
http://www.alexandrosiolas.blogspot.com
http://filopapou.blogspot.com


Share |

Περισσότερα από τον ίδιο συντάκτη...


19 Σχόλια

poly omorfo ar8ro. kai mas aresei idiaitera o titlos. ponemenh istoria ayth tou alexandrou iola, alla etsi kai alliws se ayth th xwra den epitrepetai na eisai filotexnos kai oneiropolos...
17/6/2008 10:04:49 πμ - anonymous



... και gay (δεν επιτρέπεται να είσαι!)
17/6/2008 10:06:26 πμ - sinplin



nai, genika apagorevetai na anhkeis se kapoia meionothta ''h na eisai ligo diaforetikos. 8a se fane. me ton ena ''h ton allo tropo...
17/6/2008 10:10:24 πμ - anonymous



den exo logia na po tipota giati exo mpei mesa sti vila stun agia paraskevi kai afto poy ida den perigrafete oyte to deos poy eniosa!!!!!!!!!!!
29/9/2008 3:54:46 μμ - aggelikh



να γίνει τώρα ΕΛΕΥΘΕΡΟς ΚΟΙΝΩΝΙΚΌς ΧΏΡΟΣ το κτήμα Ιόλα.!
28/10/2008 5:30:43 πμ - anonymous



Ime shedon sigouri oti iparhoun kapioi akomi pu endiaferonte gia to zitima afto. Sto parelthon ihe dimosiopioithi to provlima tis vilas Iola (ikopedo, spiti, erga etc.) sta MME. Afto simeni oti iparhoun ke ales "omades" i "monades" pu niazontai. Tora erhete ke pali sto proskinio!
Alla epidi to ikopedo kirios fenete oti diekdikite apo diaforous foris gia pikilous skopous (ikonomikous, politistikous, perivalontikous) ine simantiko pu pali kati ginete ke akougete afti ti hroniki stigmi. Oi vdeliroi "mnistires" omos, bori na siopisoun gia ligo, alla tha xanaepistrepsoun sigoura, giati i "tourta" ine megali ke hortastiki!
Ean anagnorizoume oloi oti i ekmetalefsi tis vilas ke tou ikopedou axizi na gini pros ofelos tis Tehnis ke tou Perivalontos, tote edo "vlepo" ena megalo arithmo anthropon pu tha borouse na sispirothi ke na drasi.

Kali Sinehia

f.s.
6/11/2008 12:45:22 μμ - anonymous



Poly kalh h prospatheia sas paidia! Sygxarhthria kai elpizw na eyodwsei!
Isws tha eprpe na rwtagate kai kapoion dhkhgoro na psaksei thn ypothesh...
An thelete sas systhnw kapoion pou nomizw tha endiaferthei
Kalh dynamh!
19/11/2008 9:46:35 πμ - anonymous



exw paei spiti tou iola kai mesa einai poly tromaxtika niwthis oti kati einai anamesa sou eidika otan pas stoin toualeta.....................!!!
15/2/2009 11:17:33 μμ - sildi



Na rwtisw, ginontai programmatismenes episkepseis se afto to oikima?

Polu endiaferon arthro ontws!
Mpravo stin omada Filopappou kai ston suntakti!
16/2/2009 2:28:12 μμ - anonymous



gia ton iola ematha diavazontas gia tin zoi tou to 95
tote imoun 20 xronon
gia merikous anthropous niothis ena keno otan pavoun na iparxoun k as min tous exis gnorisi pote
otan ayto to keno vandalizete toso ayto to keno stixioni.
tora pou vlepo to apotelesma aytis tis istorias stixiono
teleytea den kimame noris
k as kani krio

27/2/2009 3:45:42 πμ - anonymous



na ginei katalipsi sti Vila
na boun neoi anthrwpoi na tin epanaferoun se mia katastasi leitourgiki!
opws ginetai sto Verolino kai se toses alles poleis tou kosmou opou istorika ktiria pernan stous neous
ti logo ehei na tin krataei o Dimos an erimwnei?
yparhoun anthrwpoi neoi anatreptikoi pou boroun na stirixoun ena tetoio egheirima
alla sti hwra pou zoume ehoume syndesei tis katalipseis me tin paranomia kai tin akolasia
tosa xeroume tosa leme



27/2/2009 11:15:45 πμ - anonymous



www.fecohellas.gr

7/4/2009 6:55:11 μμ - anonymous



Ο Ιόλας ήταν μία μεγάλη μορφή. Που δυστυχώς δεν εκτιμήθηκε όσο έπρεπε, όπως αρκετοί άλλοι, από την ίδια του την χώρα.
7/4/2009 11:50:49 μμ - anonymous



to spiti t iola einai gamato phgeno para polles fores ekei m tn parea m kai arazoume an kai ms lene oti apagorevete na mpenoume ekei....dn einai ka8olou tromaxtika ekei mesa dn exei kt gia na fovi8eis kai gia t prezonia pou lene ontws iparxou alla ti na s kanoupaidia DN EINAI KAI ayta?toses fores ts exoume petixei ekei.kai gia satanistes lene alla dn paizei kt tetio m tpt.ayta gininte mono spilia ntavelh
3/6/2009 1:58:17 μμ - anonymous



kserei kaneis pou vrisketai afti i vila ?
11/6/2009 7:54:52 μμ - anonymous



stin agia paraskevi
11/6/2009 11:53:07 μμ - anonymous



prepei na gini to spiti moyseio---NA ENO8OYME OLOI---na gnostopoiisoyme to 8ema....einai krima na xa8i aytos o xoros giorgos 40 eton zografos zo stin New York kai es8anome tin megali axia toy iola prepi na tin ypostirixoyme kai na tin timisoyme--dioti emeis to exoyme anagki
7/1/2010 12:14:58 μμ - anonymous



ntropi sto ellhniko kratos kai distixos to ktima tou aimnistou iola tha exei thn moira pou eixan polla istorika kai koinonika xtismata.makari fili mou na mporousa na voithiso
sto polli oraio ergo sas distixos meno sthn rodo.
10/1/2010 11:55:27 μμ - anonymous



ενδιαφερομαι και γω για το θέμα.αν και δε γνωριζω λεπτομέριες για το που ανηκει ,αλλα σιγουρα ειναι ντροπη να εκτιθεται ετσι αυτο ο χωροσ κ να βανδαλιζεται...ισωσ θα μπορουσαμε ναναδειξουμε το θεμα με καποια εκδηλωση ΄΄η εκθεση μεσα στο χώρο.να ξαναπαρει ζωη!
2/3/2010 9:39:29 μμ - anonymous
Alexandre Iolas' dream come true?
by Christy Papadopoulou


Chaos reigns following Iolas' death in 1987


ALEXANDRIA-BORN art collector and dealer Alexandre Iolas had a vision - to
turn his villa at the northern suburb of Agia Paraskevi into a museum of
contemporary art - his legacy to young artists. Twenty-five years after Iolas'
passing away from AIDS, what used to be his palace bears testimony to
negligence, abandonment, plundering and vandalism. Still it retains the
decadent glory of a Mecca of art, visited in its prime by arts "ambassadors"
Max Ernst, Giorgio de Chirico, Rudolf Nureyef, but also political figures such
as the Kennedys and Constantine Karamanlis.


In marble (and, in bygone days, sculpted gold), Iolas' mansion has repeatedly
preoccupied the media over the past decade; but sadly, the scandals over its
owner's involvement with drugs, prostitution and antiquities smuggling have
been calling all the attention. This time round, and following successive
pleas by the Agia Paraskevi Municipality, the culture ministry promises to
expropriate and restore the historical building for use during the Cultural
Olympiad.


"Five years ago, the Municipal Council prevented the villa and the surrounding
gardens - an area of 6,500m2 - from being turned into luxurious flats, by
refusing construction permits to Iolas' heirs," Yiorgos Herouvis, director of
the municipality's press office told the Athens News.


In 1998, the impressive mansion - an original combination of residence and
private museum - was officially proclaimed a "listed building" by the culture
ministry's Central Council of Modern Monuments, and as such it was safeguarded
by building activity of any kind.


The decision was taken on the basis that the building is connected with a
leading 20th-century figure who zealously promoted modern art internationally.


A temple of art, Iola's villa housed masterpieces by distinguished artists,
including Picasso, Dali, Magritte, the "Pope" of pop art Andy Warhol, Fontana,
Matta, and local talents Pavlos, Akrithakis, Takis and Tsoclis, among others.


What's more, this glorious homegrown gallery was also adorned with antique
statuary - two 12th-century Romanesque stone-pillars from Italy on the porch
and Roman torsos in the garden, elegantly placed in an open-air colonnade of
ancient stone fragments.





Now sealed: The villa's entrance gate


Though the torsos have now been removed, the colonnade remains in place. The
residence's marble-paved terrace and an all-marble library have survived the
overall decay. French sculptor Claude Lalanne's iron balustrade with entwined
leaves and flowers has been pulled out. The Egyptian Fayums, Byzantine icons
and Versailles furniture have all been dispersed, along with the entire modern
art collection, hastily and mysteriously transferred abroad by Iolas' sisters
following his death. Shattered glass, dusty art catalogues, chunks of marble
left lying around, Iolas' clothes scattered all over the floor and graffiti on
the walls, are what is left.


An agreement has been reached on October 18, 2002, between Agia Paraskevi
mayor Vassilis Yiannakopoulos and Culture Minister Evangelos Venizelos
regarding the expropriation and restoration costs estimated at 6.46 million
euros, which will be covered in their entirety by the culture ministry. The
project has been stamped "urgent", and formal proceedings are being
accelerated.


"Once the property is bought off Iolas' heirs, the plan is for the villa to be
used as a multi-cultural centre - a cultural events space serving the purposes
of the Cultural Olympiad. Once the Olympics are over it will be allotted to
the Agia Paraskevi Municipality and will operate as a contemporary art
museum," Herouvis offered.


"We have nothing to do with Iola's villa," Dina Vassilakou, head of the
Cultural Olympiad's press office told the Athens News, leaving one to
wonder whether the lack of co-ordination is more than an issue of bureaucracy.


The problem of timing is also at issue, as the Olympiad events that began in
2001 will be reaching their peak in less than two years' time. This seems a
questionable timescale for both the legal proceedings and the restoration work
to begin. When the question of what will fill the new museum of contemporary
art once the Olympics are over, given that Iolas' prestigious modern art
collection is no longer available, was put to Feidakis, he gave no definite
answer. Hidden from indiscreet eyes by rich vegetation gone wild over the
years, Iolas' villa on Dimokratias St is attributed by the Agia Paraskevi
Municipality - at least in its initial stages - to Chiot architect Dimitris
Pikionis, who employed the help of artist Yannis Tsarouchis. In Iolas'
biography by journalist Nikos Stathoulis, a chapter entitled Pikionis Talking
to the Stones (Alexandros Iolas, Nea Synora - Livanis, 1994),
bears witness to the importance of the architect.


Greek Style, a book on decoration (Thames and Hudson, 1990) also
puts forward the architect Pikionis as the mastermind behind Iolas' house. But
in an interview with Kathimerini daily, the architect's daughter Agni
claimed that her father had nothing to do with the mansion's construction. And
in a letter addressed to the culture ministry, architect Alektoridou suggests
the involvement of Kalatzopoulos, a student of both Pikionis and artist Nikos
Hadjikyriakos-Ghika.


Born in Alexandria in 1908, the son of wealthy traders, Iolas
moved to Athens at the age of 17, with three letters of reference from
Constantine Cavafy. In Athens, Alexandre Iolas, or Konstantinos Koutsoudis as
he was then known, became acquainted with Angelos Sikelianos, Costis Palamas,
and Dimitris Mitropoulos, under whose encouragement he left for Berlin to
study classical dance. In the mid-40s, following a knee injury, Iolas - who
was already an established dancer at New York's Metropolitan Theatre - gave up
dancing, and dedicated himself to his other passion: art. Owning galleries in
New York, Paris, Milan, Madrid, Rome and Geneva, he built an influential
reputation in the art market for promoting young talent and moulding artistic
trends. In 1985 he donated some 50 art pieces from his collection to the
Macedonian Museum of Contemporary Art in Thessaloniki. Iolas shared his life
between Paris, Berlin, New York and Greece. He died in New York in 1987.

Αυριανισμος...

Αυριανή
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Η Αυριανή είναι απογευματινή καθημερινή εφημερίδα που εκδίδεται στην Αθήνα και κυκλοφορεί πανελλαδικά.

Εκδόθηκε τον Μάρτιο του 1980 από τα αδέλφια Γιώργο και Μάκη Κουρή, παλαιότερα εκδοτών τοπικών εντύπων στην Κεφαλλονιά. Τους πρώτους τρεις μήνες της κυκλοφορίας της δεν διανεμόταν μαζί με τις άλλες εφημερίδες και είχε σχεδόν μηδαμινή κυκλοφορία, που δεν περιλαμβάνεται στα στοιχεία της ΕΙΗΕΑ.

Ξαφνικά η κυκλοφορία της εκτινάχθηκε στα 50.000 φύλλα ημερησίως τον Ιούλιο του 1980 και αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο ότι το μήνα εκείνο λόγω απεργίας των τυπογράφων κυκλοφορούσαν μόνο τρεις εφημερίδες: Τα κομματικά έντυπα της αριστεράς Ριζοσπάστης και Αυγή, καθώς και η Αυριανή, το συντακτικό και τεχνικό προσωπικό της οποίας δεν ανήκε στις αντίστοιχες συνδικαλιστικές ενώσεις. Μάλιστα η τιμή της εφημερίδας ήταν 5 δραχμές, όταν οι υπόλοιπες πωλούνταν 15.

Η τότε κυβέρνηση Ράλλη προσπάθησε να περιορίσει την εφημερίδα απαγορεύοντας την πώλησή της σε μειωμένη τιμή και προβάλλοντας εμπόδια στη λειτουργία της, όπως τον αποκλεισμό των συντακτών της από τις καθιερωμένες ενημερώσεις των δημοσιογράφων. Το αποτέλεσμα ήταν η Αυριανή με ένα πρωτόγνωρο για την εποχή ύφος να ξεκινήσει μια ασυνήθιστη επίθεση στη Νέα Δημοκρατία, με αποκορύφωμα της σκληρής αντιπαράθεσης να οδηγηθούν οι εκδότες στο εδώλιο του κατηγορούμενου για μία σειρά καταγγελιών που προέβαλλαν από την πρώτη σελίδα. Από τις εκλογές του 1981, η εφημερίδα ταυτίσθηκε ολοκληρωτικά με το ΠΑΣΟΚ.
Πίνακας περιεχομένων
[Απόκρυψη]

* 1 Ο «αυριανισμός»
* 2 Παραπομπές
* 3 Πηγές
* 4 Εξωτερικές συνδέσεις

Επεξεργασία Ο «αυριανισμός»
Το πρωτοσέλιδο της Αυριανής μετά τη νίκη του ΠΑΣΟΚ στις εκλογές του 1981

Από τη στιγμή που το ΠΑΣΟΚ ανέλαβε την εξουσία το 1981, η Αυριανή υιοθέτησε το σλόγκαν «Η εφημερίδα που εξευτέλισε μια κυβέρνηση και γκρέμισε ένα σάπιο καθεστώς 50 χρόνων». Τέσσερα χρόνια αργότερα και με αφορμή την εκλογή στο αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας του Χρήστου Σαρτζετάκη αντί του Κωνσταντίνου Καραμανλή, το άλλαξε σε «Η εφημερίδα που γκρέμισε τον Καραμανλισμό». Σήμερα παρουσιάζεται ως «Ανεξάρτητη Πολιτική Εφημερίδα».

Το ΠΑΣΟΚ το οποίο αρχικά τηρούσε αποστάσεις από το ύφος αυτό αποκηρύσσοντάς το έμμεσα, άρχισε σιγά - σιγά να το υιοθετεί, καθώς ακόμη και κυβερνητικά στελέχη άρχισαν να χρησιμοποιούν τη χαρακτηριστική της γλώσσα. Παρόλο που η Αυριανή συνέχισε το ρόλο του «δημόσιου κατήγορου» επικρίνοντας δριμύτατα κατά καιρούς την κυβέρνηση, ουδέποτε απέκρυψε τις στενές σχέσεις της με ηγετικά στελέχη του κόμματος. Το φαινόμενο αυτό έγινε γνωστό ως «αυριανισμός», έχοντας λάβει και πολιτική διάσταση, ως έκφραση μιας ακραίας τάσης στελεχών και οπαδών του ΠΑΣΟΚ.

Προ των εκλογών του 1985 η εφημερίδα δημοσίευσε στην πρώτη σελίδα φωτογραφία του τότε αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, παρουσιάζοντάς τον ως συνεργάτη των Ναζί επί Κατοχής, κάτι που άναψε φωτιές στο πολιτικό σκηνικό. Τον μήνα εκείνο (Μάιος 1985), η Αυριανή έφτασε στην κορυφαία στιγμή της κυκλοφορίας της, καθώς κατά μέσο όρο κάθε μέρα πουλούσε 243.534 φύλλα (116.653 σε Αθήνα - Πειραιά και 126.881 στην υπόλοιπη Ελλάδα), από τα υψηλότερα νούμερα της ιστορίας του αθηναϊκού Τύπου.

Τα επόμενα χρόνια δεν περιορίστηκε σε επιθέσεις προς πολιτικά πρόσωπα, αλλά και σε άλλα, προερχόμενα ακόμη και από τον καλλιτεχνικό χώρο (Αλέξανδρος Ιόλας, Λάκης Λαζόπουλος, Λουκιανός Κηλαϊδόνης κλπ.), ενώ οι χαρακτηρισμοί που εξαπέλυσε σε βάρος του Μάνου Χατζιδάκι ξεπέρασαν τα όρια της χυδαιότητας. Μάλιστα ζητούσε από τους αναγνώστες της να προσκομίσουν στοιχεία στην εφημερίδα «για το ποιόν του συνθέτη». [1] Το 1997 δημοσίευσε στην πρώτη της σελίδα φωτογραφίες της Δήμητρας Λιάνη σε ιδιωτικές της στιγμές [2], ενώ από την περίοδο εκείνη και μετά ο ευρύτερος χώρος του ΠΑΣΟΚ άρχισε να αποστασιοποιείται πλήρως από την εφημερίδα.

Στο συγκρότημα των αδελφών Κουρή προστέθηκαν στη συνέχεια και άλλες πολιτικές, αθλητικές και καλλιτεχνικές εφημερίδες (ανάμεσά τους και η Αυριανή Μακεδονίας - Θράκης, μια έκδοση της Αυριανής στη Θεσσαλονίκη με ανεξάρτητο περιεχόμενο από την έκδοση της Αθήνας), ενώ στη συνέχεια επεκτάθηκε και στο χώρο των ηλεκτρονικών Μ.Μ.Ε. Στις αρχές της δεκαετίας του '90 ο Μάκης Κουρής αποχώρησε από το εκδοτικό συγκρότημα.

Τα τελευταία χρόνια η εφημερίδα παρουσιάζεται αποστασιοποιημένη από το ΠΑΣΟΚ και την ηγεσία του, ορισμένες φορές φέρεται να βάλλει κατά του πολιτικού συστήματος γενικότερα, ενώ άλλες φορές υποστηρίζει τις κυβερνητικές επιλογές, στηρίζοντας τον ίδιο τον Κώστα Καραμανλή προσωπικά. H κυκλοφορία της έχει μειωθεί αισθητά, μη ξεπερνώντας σε καθημερινή βάση και σε πανελλαδικό επίπεδο τα 5.000 φύλλα. [3]

Η Δωρεα Ιολα στη Θεσσαλονικη

Οι εικαστικοί προβληματισμοί του μέσα σ ένα βιβλίο 29/01/1999

"ΕΓΏ, ο Αλέξανδρος Ιόλας, θέλω να δωρίσω, και έχω έτοιμον το

δώρον, στο Μακεδονικό Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης έργα μοντέρνα των Τάκη,

Τinguely, Niki de Saint-Phalle, Martial Raysse, Andy Warhol,

Rauschenberg, Paul Teck, Pavlos, Tsoclis, Akrithakis, Fontana,

Magritte, Max Ernst, Victor Brauner, Stevenson, Crippa, για να

βοηθήσω να ιδρυθεί ένα Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στη Θεσσαλονίκη, την

οποία αγαπώ πολύ, καθώς και όλους τους φίλους της τέχνης που τόσο

σωστά εργάζονται γι' αυτό το σκοπό. Αυτό το πρόχειρο χειρόγραφο είναι

και ισοδυναμεί με όλα τα επίσημα και νομικά".

Ήτανε 5 Μαΐου του 1980 όταν ο μεγαλύτερος Ελληνας συλλέκτης έργων

της σύγχρονης παγκόσμιας τέχνης έγραφε στο Παρίσι τούτο το σημείωμα,

με το οποίο δώριζε στο νεοσυσταθέν Μακεδονικό Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης

47 έργα σημαντικών ξένων και Ελλήνων καλλιτεχνών, που έμελλε να

αποτελέσουν τη μαγιά για ένα μουσείο, που ο ίδιος, για λόγους

γραφειοκρατικούς, δεν ευτύχησε να δημιουργήσει. Όνειρό του ήταν να

χαρίσει στη Θεσσαλονίκη (την πόλη που αγάπησε πολύ γιατί του θύμιζε

την πολυ-πολιτισμική γενέτειρά του, την Αλεξάνδρεια) εκατό ακόμη

σπουδαία έργα με διάσημες υπογραφές. Αρρωστος κι ανήμπορος όμως πια,

ατύχησε και εδώ εξαιτίας της "παρέμβασης" πολύ συγγενικών του

προσώπων.

Είκοσι χρόνια έχουν περάσει από τότε, το ΜΚΣΤ μετονομάστηκε σε

Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και, χάρη στην εθελοντική κυρίως

εργασία των ανθρώπων του, χάραξε μια λαμπρή πορεία εμπλουτίζοντας

τη συλλογή του με χίλια ακόμη, μέχρι στιγμής, έργα - δωρεές των ίδιων

των δημιουργών τους αλλά και πολλών συλλεκτών.

Χθες, τιμώντας τα είκοσι χρόνια της λειτουργίας του, το ΜΜΣ

Τ παρουσίασε στην Αθήνα τον πρώτο από τους τρεις τόμους του

καταλόγου της μόνιμης συλλογής του, ο οποίος περιλαμβάνει τα έργα

ζωγραφικής, γλυπτικής, τις εγκαταστάσεις και τις συναρμογές. Θα

ακολουθήσουν οι τόμοι που θα αφορούν τη φωτογραφία και τα χαρακτικά.

Πρόκειται για μια εξαιρετική έκδοση, που εκτός από τις φωτογραφίες

των έργων της συλλογής και τα βιογραφικά των καλλιτεχνών περιέχει

κείμενα ιστορικών της τέχνης, καθώς και ιστορικά στοιχεία για τις

δραστηριότητες του Μουσείου, όπως περιοδικές εκθέσεις, εκπαιδευτικά

προγράμματα, εκδηλώσεις, εκδόσεις κ.ά. Στόχος της έκδοσης δεν είναι

να παρουσιάσει απλώς τον πλούτο της συλλογής, αλλά, όπως τόνισε η

πρόεδρος του Μουσείου, Ξανθίππη Χόιπελ (καθηγήτρια αρχιτεκτονικής, η

οποία υπογράφει τα σχέδια της νέας πτέρυγας του ιδρύματος) και την

"εξελικτική πορεία ενός ζωντανού οργανισμού, την ευρύτητα των στόχων

του, το πολυεπίπεδο των επιδιώξεών του για διαχρονικότερα

αποτελέσματα και, κυρίως, την ιδιαιτερότητα του εικαστικού του

προσανατολισμού".

Παρών, ανάμεσα σε πολλούς ανθρώπους των τεχνών και των γραμμάτων,

και ο Ευ. Βενιζέλος, ο οποίος αναφερόμενος στη στήριξη που προσφέρει

η πολιτεία στο ΜΜΣΤ τόνισε ότι και ως Θεσσαλονικιός νιώθει

υπερήφανος, αλλά και ως υπουργός Πολιτισμού έχει τη θεσμική

υποχρέωση να στηρίζει "τέτοιες κοινωνικές πρωτοβουλίες" όπως είναι η

λειτουργία ενός τόσο σημαντικού ιδρύματος.

Το εγχειρίδιο του καλού συλλέκτη

H τέχνη κάνει τα καθημερινά πράγματα να μοιάζουν καινούργια και ελκυστικά» αποφάνθηκε ο Νίτσε. Μόδα, καταξίωση ή εσωτερική ανάγκη, όποιος κι αν είναι ο λόγος που μας ωθεί να ασχοληθούμε με αυτήν, το αποτέλεσμα δεν μπορεί παρά να είναι θετικό, σε ατομικό αλλά και συλλογικό επίπεδο. Η τέχνη δίνει τροφή στο πνεύμα και, ευτυχώς, αποτελεί πλέον κομμάτι του σύγχρονου αστικού τρόπου ζωής. Σε μια πρόσφατη συζήτηση στο περιοδικό, σκεφτήκαμε να κάνουμε ένα θέμα για την τέχνη, ανιχνεύοντας, όμως, τις νέες διαστάσεις που έχει πάρει, μετά την οικονομική κρίση και δίνοντας παράλληλα χρήσιμες συμβουλές σε όσους ενδιαφέρονται να επενδύσουν σε αυτήν. Oι αντιδράσεις των ειδικών, από τους οποίους ζητήσαμε βοήθεια, ήταν απρόσμενα θετικές. Όχι τόσο γιατί θα μιλούσαν για το αντικείμενο της επαγγελματικής τους ενασχόλησης, αλλά κυρίως γιατί τους δινόταν η ευκαιρία να συμβουλέψουν υποψήφιους αλλά και εν δυνάμει «εραστές της τέχνης». Κι έτσι το προχωρήσαμε.

Art in crisis?

Με τους κραδασμούς της οικονομικής κρίσης να κλυδωνίζουν το χρηματιστήριο της τέχνης, εύλογα αναρωτιέται κανείς αν ο καιρός είναι κατάλληλος για επενδύσεις σε έναν τομέα πολυτέλειας. Τα πρώτα μηνύματα είναι διφορούμενα. Από τη μία, η οικονομική θύελλα έχει οδηγήσει σε μειώσεις των τιμών στις δημοπρασίες, όπου πολλά έργα, ακόμη και διάσημων καλλιτεχνών, έμειναν στα αζήτητα. Στις δημοπρασίες σύγχρονης τέχνης του περασμένου Φλεβάρη, στους δύο μεγάλους οίκους του Λονδίνου, «Sotheby’s» και «Christie’s», παρατηρήθηκε μείωση κατά 30% - 50% στις τιμές εκτίμησης των έργων, σε σχέση με εκείνες προ έξι μηνών. Στον οίκο «Christie’s», τα δύο πιο ακριβά έργα του Francis Bacon («Man in Blue») και του Mark Rothko («Green, Blue, Green on Blue») δεν βρήκαν αγοραστή. Παρόμοια ήταν η κατάσταση και στη Νέα Υόρκη. Oι τιμές στη δημοπρασία των «Sotheby’s» υποχώρησαν κατά 25 - 40%, ενώ τα περισσότερα έργα του διάσημου καλλιτέχνη, Damien Hirst, έμειναν απούλητα. Στους υπόλοιπους χώρους τέχνης, μουσεία, γκαλερί και αίθουσες, οι διευθυντές προχωρούν σε περικοπές, ακόμη και απολύσεις, προκειμένου να αντεπεξέλθουν στη νέα πραγματικότητα. Αυτή είναι η μία πλευρά του νομίσματος. Η άλλη βλέπει φως στο βάθος του τούνελ, καθώς η μείωση των τιμών έδωσε ώθηση στην αγορά και κίνητρα σε νέους αγοραστές. Η κρίση έχει και τα καλά της. Τα οικονομικότερα έργα αύξησαν τις πωλήσεις τους, και οι παράλογα αυξημένες τιμές σε έργα «εμπορικών» καλλιτεχνών «διορθώθηκαν». Ίσως, λοιπόν, η αξία της νέας εποχής να μιλά για ρεκόρ πωλήσεων και όχι για ρεκόρ εξωφρενικών τιμών σε υπερτιμημένα έργα τέχνης - προϊόντα. Και σε αυτά που όλοι οι ειδικοί συμφωνούν είναι ότι α) η τέχνη ήταν και θα είναι μια πολύ ασφαλής επένδυση για όσους επιλέγουν με σύνεση και β) οι νέες υντεταγμένες βοηθούν στο να ξεχωρίσει κανείς «την ήρα από το στάρι» και να κάνει τις σωστές επιλογές.

Ξεκινώντας μια συλλογή

«Το κυριότερο κριτήριο για την αγορά ενός έργου τέχνης και το οποίο παραμένει αναλλοίωτο, ανεξαρτήτως της περιόδου που διανύουμε, πρέπει να είναι η αγάπη για την τέχνη» επισημαίνει η οικονομολόγος - σύμβουλος τέχνης, Έλια Πορταλάκη. Πώς μπορεί, όμως, ένας νέος συλλέκτης να επιλέξει έργα; O Παντελής Τσάτσης, ιδιοκτήτης του χώρου «Tsatsis Projects - Artforum», συμβουλεύει: «Ξεκινήστε, πραγματοποιώντας επισκέψεις στις αίθουσες Τέχνης και στα μουσεία. Ενημερωθείτε από διαδυκτιακούς τόπους, διαβάστε εξειδικευμένα περιοδικά τέχνης, επισκεφθείτε μια κλαδική έκθεση, όπως π.χ. «Art Athina» και «Art Fair». Πολύτιμη είναι και η βοήθεια των ειδικών, ιδιοκτητών γκαλερί, επιμελητών, συμβούλων Τέχνης. «Χτίζοντας μια συλλογή, υποβοηθούμενος από τους ειδικούς, ο συλλέκτης βγαίνει πάντα κερδισμένος. Η διαρκής παρουσία σε εκθέσεις και η καλλιέργεια ενός προσωπικού κριτηρίου είναι ιδιαίτερα σημαντικοί παράγοντες» επισημαίνει η γκαλερίστα, Ζήνα Αθανασιάδου. «Όσο για το τι κάνει μια συλλογή αξιόλογη, πιστεύω, η ύπαρξη μιας συγκεκριμένης “γραμμής”· είναι προτιμότερο ένας συλλέκτης να αγοράζει λιγότερους καλλιτέχνες, αλλά με περισσότερα αντιπροσωπευτικά τους έργα» συμπληρώνει.

Watch out!

«Oι μεγαλύτερες “παγίδες” είναι από τη μία τα πλαστά και από την άλλη τα υπερτιμημένα έργα» επισημαίνει ο ιδιοκτήτης της αίθουσας «Ειρμός», Γεράσιμος Τόλης, συμβουλεύοντας ακόμη και τους σχετικά ενημερωμένους αγοραστές να αποφεύγουν το κυνήγι της «ευκαιρίας». Oι αγορές θα πρέπει να γίνονται από σοβαρές γκαλερί και, ακόμη καλύτερα, από καλλιτέχνες που ζουν και δημιουργούν. Για το κατά πόσο είναι ασφαλής η αγορά έργων τέχνης από το διαδίκτυο, ο έμπορος τέχνης, Ρουπέν Καλφαγιάν, εξηγεί: «Εξαρτάται από την προέλευση του έργου. Όταν πρόκειται για γκαλερί και οργανωμένη επιχείρηση, σίγουρα η πηγή είναι ασφαλής. Πολλές φορές, όμως, η εικόνα είναι πολύ διαφορετική από την πραγματικότητα. Γι’ αυτό και πιστεύω ότι τα έργα πρέπει να τα βλέπει κανείς “ζωντανά”». Τέλος, στο ερώτημα, ποια είναι η σωστή στιγμή, για να επενδύσει κανείς στο έργο ενός καλλιτέχνη, η γκαλερίστα, Λόλα Νικολάου, απαντά: «Όταν αυτός βρίσκεται στο απόγειο της καριέρας του, σε λογικές, όμως, ακόμη τιμές. Εδώ, το ρίσκο είναι ελάχιστο, σε αντίθεση με την επένδυση σε νέους, που μπορεί να μην καρποφορήσει ποτέ. Βέβαια, υπάρχουν και κάποιοι καλλιτέχνες που ξεχωρίζουν από την πρώτη στιγμή και φαίνεται πού μπορούν να φτάσουν, αρκεί να έχεις “το μάτι” να το δεις».

For the Love of Art

Φαίνεται πως οι «ηλιόλουστες μέρες» πέρασαν ακόμη και για τον αμφιλεγόμενο βρετανό καλλιτέχνη - σταρ, Damien Hirst, που κατόρθωσε τον περσινό Σεπτέμβρη στον οίκο «Sotheby’s» να σημειώσει ρεκόρ πωλήσεων (200 εκατ. δολάρια). Την ίδια μέρα, η γνωστή επενδυτική τράπεζα - κολοσσός, Lehman Brothers, είχε υποβάλει αίτηση πτώχευσης. Σχολιάζοντας το πρωτοφανές sold out των έργων του σε ένα τόσο ταραγμένο οικονομικά τοπίο, ο εικαστικός δήλωσε προκλητικά στους δημοσιογράφους: «Τελικά, καλύτερα να επενδύει κανείς τα χρήματά του σε πεταλούδες, παρά στις τράπεζες», αναφερόμενος στους γνωστούς πίνακές του με τις νεκρές πεταλούδες. Πόση αλήθεια μπορεί να κρύβει μια τέτοια δήλωση, έξι μήνες μετά; Η άποψη που επικρατεί στους ειδικούς του χώρου (οίκους δημοπρασιών και επενδυτικές εταιρείες) είναι ότι η τέχνη εξακολουθεί να αποτελεί asset (σ.σ. περιουσιακό στοιχείο) με μεγαλύτερη υπεραξία από τον χρυσό, προς το παρόν. Και όντως υφίστανται υπερτιμημένοι «εμπορικοί» - «επώνυμοι» καλλιτέχνες, αλλά, μεταξύ αυτών, υπάρχουν και κάποιοι ποιοτικοί. Και οι πραγματικά ποιοτικοί είναι οι διαχρονικοί». Από την άλλη, δεν πρέπει να ξεχνάμε τη δύναμη του μάρκετινγκ, ειδικά στο κάπως πιο απαίδευτο αγοραστικό κοινό – λαμπρό παράδειγμα αποτελεί και ο Hirst. Δημιούργημα του μαικήνα της Τέχνης, Charles Saatchi, κατόρθωσε μέσα σε μια δεκαετία να εκτοξεύσει την αξία του ονόματός του σε επίπεδο αντίστοιχο με αυτό του Andy Warhol. Και, μολονότι η αισθητική του αμφισβητείται από μια μεγάλη μερίδα κριτικών (ποιος θέλει έναν νεκρό καρχαρία στο σαλόνι του;), το αφτί του δεν ιδρώνει και πολύ, καθώς οι τάξεις των νεόπλουτων αγοραστών, όπως οι Ρώσοι, Άραβες, Ινδοί και Κινέζοι, δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση στα μακάβρια έργα του: μοσχάρια στη φορμόλη και διαμαντένιες νεκροκεφαλές. Γι’ αυτού του είδους το αγοραστικό κοινό η τέχνη δεν είναι παρά μια καινούργια μόδα, ένα ακόμη status symbol που «πάει πακέτο» με τις πανάκριβες λιμουζίνες και τις τσάντες «Louis Vuitton», τις οποίες αγοράζουν κατά δεκάδες στις chic συζύγους τους. Ωστόσο, το μάρκετινγκ που ασκείται σε νέους καλλιτέχνες ή νέες, αναδυόμενες αγορές ενίοτε λειτουργεί και ως «φούσκα». Όπως σημειώνει και η οικονομολόγος - σύμβουλος Τέχνης, Έλια Πορταλάκη, «Το “ράλι των τιμών” που παρατηρήθηκε στην αναδυόμενη αγορά της σύγχρονης τέχνης της Κίνας δεν μπορεί να χαρακτηριστεί αλλιώς παρά από υπερβολή, που η ίδια η αγορά, η οποία την δημιούργησε, την έχει βάλει πλέον στο περιθώριο, με ανάλογη προσαρμογή των τιμών». Κοντολογίς, ο κάθε κατεργάρης στον πάγκο του.

New kids in town

Ποια η θέση των νέων καλλιτεχνών, στο ζοφερό τοπίο της κρίσης; O Βαγγέλης Μητσάκης της «Dodo Gallery Architects» απαντά: «Είναι αναμενόμενο οι αγοραστές να στρέφονται στα “σίγουρα χαρτιά”, σε κλασικά έργα τέχνης και αναγνωρισμένους δημιουργούς και να αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό τους νέους. Πιστεύω, όμως, πως σταδιακά θα κινηθεί η αγορά, γενικότερα, και ίσως πρώτα αυτή της τέχνης, γιατί η εποχή χαρακτηρίζεται από έλλειψη ιδεολογίας και η επένδυση στην τέχνη και σε νέους καλλιτέχνες μπορεί να είναι αποτέλεσμα αναζήτησης για μια νέα ιδεολογία». Ιδιαίτερα εύστοχη είναι και η παρατήρηση της Ιωάννας Ντονοπούλου, ιδιοκτήτριας της «Donopoulos International Fine Arts»: «O νέος καλλιτέχνης πρέπει να δοκιμαστεί σε αυτό ακριβώς που διακρίθηκε και ο αντίστοιχος του περασμένου και του προπερασμένου αιώνα: να έχει δηλαδή μία κριτική θέση απέναντι στα σύγχρονα προβλήματα, εικαστικούς προβληματισμούς και να συνδυάζει γνωρίσματα που τον καθιστούν ξεχωριστό και ευρηματικά επίκαιρο». Για έναν εκπαιδευμένο αγοραστή, η διαδικασία αξιολόγησης των προσόντων ενός νέου καλλιτέχνη είναι ευκολότερη απ’ ό,τι για έναν αρχάριο. Στην εξής περίπτωση, η Μάχη Πεσματζόγλου, ιδιοκτήτρια της γκαλερί «TinΤ», προτείνει: «Ασφαλής επιλογή για τους λιγότερο ριψοκίνδυνους είναι οι mid career καλλιτέχνες, που έχουν ήδη διαγράψει μια πορεία. Σε κάθε περίπτωση, τα κριτήρια επιλογής είναι το βιογραφικό, οι συμμετοχές σε σημαντικές διοργανώσεις και το αν έχουν συμπεριληφθεί έργα τους σε μεγάλες ιδιωτικές ή δημόσιες συλλογές». Και, όπως ορθά επισημαίνει η Ρόζυ Oικονομίδου, από την αίθουσα Τέχνης «Έψιλον», «Στρατηγική είναι να αγοράσεις με την ελπίδα ότι η τιμή του έργου θα ανέβει, ακολουθώντας τους κανόνες της αγοράς».

Παπούτσι απο τον τόπο σου...

Τι συμβαίνει, όμως, με τους έλληνες καλλιτέχνες στο εξωτερικό; Όπως παρατηρεί η οικονομολόγος - σύμβουλος Τέχνης, Έλια Πορταλάκη: «Δυστυχώς, δεν είναι αναγνωρισμένοι όσο πρέπει. Μόνο μερικά ονόματα ξεχωρίζουν διεθνώς, όπως ο Τάκης, η Χρύσα, ο Μπάικας, ο Ακριθάκης, ο Φασιανός και ο Παύλος. Η Ελλάδα έχει πολύ καλής ποιότητας τέχνη να επιδείξει και υπάρχουν καλλιτέχνες με εικαστική αξία, που δυστυχώς δεν έχουν αποκτήσει ακόμη την αντίστοιχη χρηματιστηριακή αξία. Είναι γεγονός ότι, όπως όλα τα πράγματα, έτσι και η τέχνη χρειάζεται το ανάλογο μάρκετινγκ, για να υπάρξει η δυνατότητα να εκτεθεί και να αναδειχτεί το έργο των καλλιτεχνών, ώστε με το πέρασμα του χρόνου η Ιστορία της Τέχνης να εκτιμήσει το έργο τους και αυτή η αναγνώριση να αποτυπωθεί στην τιμή τους». Από την άλλη, «πολλά έργα που έχουν “τοπικό” ενδιαφέρον φαντάζουν υπερτιμημένα μέσα στην παγκόσμια αγορά, όπως συμβαίνει σε πολλές τοπικές αγορές, π.χ. την ολλανδική, τη βελγική κ.ά.» επισημαίνει ο έμπορος έργων τέχνης, Ρουπέν Καλφαγιάν. Ελλείψει δομών και μάρκετινγκ, για τους ξένους η τέχνη στην Ελλάδα εξακολουθεί να ταυτίζεται με την Ακρόπολη και τα αρχαία. Από την άλλη, θετικό είναι το γεγονός πως, τελευταίως, μεγάλα μουσεία της χώρας «βγάζουν» τις συλλογές τους εκτός συνόρων, π.χ. η έκθεση «Rodchenko and Popova: Defining Constructivism», με έργα της Ρωσικής Πρωτοπορίας από τη συλλογή Κωστάκη του Κ.Μ.Σ.Τ. της Θεσσαλονίκης, που θα φιλοξενείται στην Tate Modern του Λονδίνου έως τις 17 Μαΐου. Φυσικά, ο καθένας μπορεί να κατανοήσει τη σπουδαιότητα τέτοιων “πρεσβευτών”, καθώς στο εξωτερικό υπάρχει μεγαλύτερη παιδεία σε θέματα τέχνης. Όπως επισημαίνει η Αλεξάνδρα Μαράτη από την γκαλερί «Artis Causa», «Εκεί έχει κανείς τη δυνατότητα να έρθει άμεσα σε επαφή με κολοσσούς της τέχνης, να δει πρωτοποριακούς καλλιτέχνες, πολλά μουσεία και χώρους τέχνης».

Χορός δισεκατομμυρίων!

Ακριβώς 85.949.017 ευρώ κόστισε το πιο ακριβοπληρωμένο έργο που έχει πουληθεί ποτέ σε δημοπρασία του οίκου «Sotheby’s». Πρόκειται για πίνακα του Pablo Picasso, «Garçon àla Pipe» (Νέα Υόρκη, 5 Μαΐου 2004). Money talks, ειδικά όταν πρόκειται για τους κορυφαίους στον κόσμο συλλέκτες έργων τέχνης. Ζάπλουτοι επιχειρηματίες, μεγαλοεκδότες, διευθυντές μουσείων και ιδιοκτήτες γκαλερί, καθώς και διάσημοι καλλιτέχνες, μονοπωλούν τις πρώτες θέσεις της λίστας με τους τοπ δισεκατομμυριούχους συλλέκτες τέχνης στον κόσμο, του περιοδικού «Forbes». Κάποιοι από αυτούς εκθέτουν τις συλλογές τους στο ευρύ κοινό, όπως ο γάλλος François Pinault, «αφεντικό» των οίκων μόδας «Gucci», «Y.S.L.», «Bucheron», των δημοπρασιών «Christies» και της αλυσίδας «Fnac». Κάποιοι άλλοι τις κρατούν για τον εαυτό τους, όπως ο αμερικάνος «βασιλιάς» των ασφαλειών «Steven A. Cohen». Τέλος, κάποιοι, όπως ο βρετανός μεγαλοδιαφημιστής, Charles Saatchi, επιδιώκουν να δημιουργούν νέες τάσεις στην αγορά. Στην Ελλάδα, από τους κορυφαίους συλλέκτες είναι οι επιχειρηματίες, Γεώργιος Εμπειρίκος, Πρόδρομος Εμφιετζόγλου και Δάκης Ιωάννου. Το προφίλ τους έρχεται μάλλον σε αντίθεση με αυτό των πρώτων, μυθικών ελλήνων συλλεκτών (Αλέξανδρος Ιόλας, Γεώργιος Κωστάκης). Αναζητώντας έναν κοινό παρανομαστή, θα λέγαμε πως όλοι τους επενδύουν στην τέχνη γιατί την εκτιμούν, για να μάθουν, αλλά και για να κερδίσουν από αυτήν.

Το πρωτόκολλο μιας δημοπρασίας

O κ. Κωνσταντίνος Φράγκος, εκπρόσωπος του οίκου «Sotheby’s» στην Ελλάδα και υπεύθυνος για τα Greek Sales «Sotheby’s» (Λονδίνο & Αθήνα), εξηγεί: συμμετοχή στις δημοπρασίες του οίκου “Sotheby’s” είναι εφικτή με διάφορους τρόπους. Υπάρχει η δυνατότητα ενεργού συμμετοχής από κοντά, καθώς η είσοδος είναι ελεύθερη στο κοινό. Σε αυτήν την περίπτωση, ο συμμετέχων θα πρέπει να έχει κάνει εγγραφή από πριν, ώστε να λάβει το ειδικό καρτελάκι, στο οποίο αναγράφεται ο αριθμός που του δίνει το δικαίωμα συμμετοχής στη δημοπρασία. Πολλοί, όμως, είναι και εκείνοι που προτιμούν να “χτυπούν” τα έργα μέσω εκπροσώπων, δικών τους ή του οίκου, είτε γιατί βρίσκονται μακριά είτε γιατί επιθυμούν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους. Επιπλέον, υπάρχει και η δυνατότητα συμμετοχής μέσω τηλεφώνου για έργα των οποίων η εκτίμηση κυμαίνεται πάνω από 1.000 λίρες Αγγλίας, ενώ, τέλος, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να αφήσουν γραπτώς τις προσφορές τους για κάποιο συγκεκριμένο έργο και μέσω του διαδικτύου – δυνατότητα που καθιέρωσε πρώτος ο οίκος “Sotheby’s”».